Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια φλεγμονή του εντέρου που προκαλεί διάρροια, πόνο στην κοιλιά, και αιματηρές κενώσεις. Αυτά τα συμπτώματα συμβαίνουν επειδή το παχύ έντερο εμφανίζει φλεγμονή και έλκη.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας δυνατόν να είναι ήπιας ή σοβαρής μορφής, και είτε εμφανίζονται μία φορά είτε παρουσιάζονται με εξάρσεις και υφέσεις. Πιθανά συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας περιλαμβάνουν:
* Διαρροϊκές κενώσεις 10 ή περισσότερες φορές την ημέρα
* Αιματηρές κενώσεις
* Αιμορραγία από το ορθό
* Παρουσία βλέννης στα κόπρανα
* Κράμπες στην κοιλιά
* Πυρετό
* Απώλεια βάρους
* Οίδημα και πόνο στα ισχία και στα γόνατα
* Οίδημα και πόνο στα μάτια, το δέρμα, ή τους πνεύμονες
Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις;
Ναι. Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις που βοηθούν στη διάγνωση της ελκώδους κολίτιδας. Οι γαστρεντερολόγοι διενεργούν εξετάσεις που ονομάζονται «σιγμοειδοσκόπηση» (ελέγχεται μόνο το αριστερό παχύ έντερο) ή «κολονοσκόπηση» (ελέγχεται ολόκληρο το παχύ έντερο). Για τις εξετάσεις αυτές, ο γαστρεντερολόγος τοποθετεί ένα λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα μέσα στο ορθό (το κατώτερο τμήμα του παχέος εντέρου) και το προωθεί έως το τυφλό (το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου στη δεξιά κάτω κοιλία). Ο σωλήνας διαθέτει κάμερα η οποία συνδέεται με εξωτερική οθόνη, έτσι ώστε να γίνει έλεγχος στο εσωτερικό του παχέος εντέρου. Ο σωλήνας διαθέτει επίσης κανάλια μέσα από τα οποία περνάνε εργαλεία (λαβίδες) με τα οποία λαμβάνονται δείγματα ιστού (βιοψίες) που ελέγχονται κάτω από το μικροσκόπιο. Άλλες εξετάσεις δυνατόν να περιλαμβάνουν ακτινογραφίες ή άλλες απεικονιστικές μεθόδους.
Τι μπορώ να κάνω για να αισθανθώ καλύτερα;
Τα συμπτώματά σας ενδεχομένως να βελτιωθούν εάν:
* Αποφύγετε τρόφιμα όπως: α. γάλα, γιαούρτι, τυρί και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, β. καφές, τσάι, σόδα, και άλλα τρόφιμα που έχουν καφεΐνη, γ. αλκοόλ, δ. φρούτα και χυμοί, δ. τηγανητά, λιπαρά και πικάντικα, ε. ψωμί ολικής αλέσεως και πολύσπορο, στ. καρυκεύματα (όπως κέτσαπ ή μουστάρδα) και σάλτσες, ζ. ορισμένα λαχανικά, όπως λάχανο, μπρόκολο και κουνουπίδι, η. κόκκινο κρέας, θ. φασόλια, και ι. τεχνητές χρωστικές, ενισχυτικά γεύσης και γλυκαντικά.
* Αποφύγετε παυσίπονα, όπως η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Αν χρειάζεστε οπωσδήποτε παυσίπονο, μπορείτε να λάβετε παρακεταμόλη (Depon, Panadol, Apotel).
* Όταν ξεκινήσετε ειδική δίαιτα, ο γαστρεντερολόγος θα σας χορηγήσει ένα πολυβιταμινούχο σκεύασμα και συμπλήρωμα φυλλικού οξέος. Εάν σταματήσετε να τρώτε γαλακτοκομικά προϊόντα, θα πρέπει να λάβετε συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D. Αυτά τα συμπληρώματα θα αναπληρώσουν τα θρεπτικά συστατικά που πιθανόν να λείπουν από τη διατροφή σας.
Αντιμετώπιση
Υπάρχουν φάρμακα που βελτιώνουν τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας. Ανάλογα με τα συμπτώματά σας, ο γιατρός σας δυνατόν να συνταγογραφήσει:
* Φάρμακα που τοποθετείτε απευθείας στο ορθό (υποκλυσμοί), τα οποία αντιμετωπίζουν την ήπια φλεγμονή σε τοπικό επίπεδο. Τα κλύσματα αυτά απαιτείται να λαμβάνονται επί 3 εβδομάδες προκειμένου να ξεκινήσουν να αποδίδουν αποτελέσματα.
* Φάρμακα που λαμβάνετε από το στόμα ως χάπια ή κόκκους.
* Κορτιζόνη για περιορισμένο χρονικό διάστημα ώστε να μειωθεί η φλεγμονή.
* Σε πιο σοβαρής μορφής ελκώδη κολίτιδα χορηγούνται ανοσοτροποποιητικά φάρμακα που επιδρούν στο ανοσοποιητικό σύστημα παρέχοντας προστασία του βλεννογόνου του παχέος εντέρου. Τα φάρμακα αυτά είναι η 6-μερκαπτοπουρίνη και η αζαθειοπρίνη.
* Βιολογικοί παράγοντες (anti-TNF)
Στην πλειονότητα των ασθενών, τα συμπτώματα υποχωρούν μετά από λίγες εβδομάδες θεραπείας.
Είναι το χειρουργείο απαραίτητο;
Η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη όταν τα φάρμακα και οι αλλαγές στη διατροφή δεν αποδίδουν αποτελέσματα. Υπάρχουν δύο τύποι επεμβάσεων:
* Χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού. Οι ασθενείς αυτοί δεν μπορούν να αποβάλουν στη συνέχεια τα κόπρανά τους από το ορθό, αλλά από κολοστομία, δηλαδή από μια τρύπα στην κοιλιά τους. Μια πλαστική σακούλα εφαρμόζεται με αυτοκόλλητο στο πρόσθιο μέρος της κοιλιάς και συλλέγει τα κόπρανα από το στόμιο του εντέρου.
* Χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης μόνο του παχέος εντέρου και του ορθού. Μετά από αυτή την χειρουργική επέμβαση, ο χειρουργός επανασυνδέει το έντερο με τον πρωκτό. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αυτή τη χειρουργική επέμβαση μπορούν να αποβάλλουν τα κόπρανα με τον συνήθη τρόπο.
Μπορώ να μείνω έγκυος;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ελκώδης κολίτιδα δεν επηρεάζει την γονιμότητα. Αν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος, ενημερώστε τον γαστρεντερολόγο σας πριν αρχίσετε να προσπαθείτε να μείνετε έγκυος. Ο γαστρεντερολόγος θα σας παρέχει πληροφορίες πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας και πιθανόν θα τροποποιήσει την θεραπεία σας. Αυτό συμβαίνει επειδή ορισμένα από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ελκώδους κολίτιδας ενδεχομένως να μην είναι ασφαλή για το έμβρυο. Η ελκώδης κολίτιδα είναι πιο συχνή σε οικογένειες στις οποίες κάποιο μέλος πάσχει ήδη από ελκώδη κολίτιδα. Έτσι, εάν είστε ασθενής με ελκώδη κολίτιδα, ο γιος ή η κόρη σας έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να έχει τη νόσο σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.