Περιγραφή
Το Γκίνσενγκ (Panax ginseng) είναι ένα πολυετές φυτό με σαρκώδη ρίζα, το οποίο παρουσιάζει ιδιαίτερα αργή ανάπτυξη και το οποίο ανήκει στην οικογένεια Araliacea. Το γκίνσενγκ (ή τζίνσενγκ) το βρίσκουμε σε ολόκληρο σχεδόν το Βόρειο Ημισφαίριο, τη Βόρεια Αμερική και την Ανατολική Ασία (κυρίως στη Κορέα, τη Βόρεια Κίνα και τη Σιβηρία). Το Panax vietnamensis, το οποίο έχει βρεθεί στο Βιετναμ, είναι το “Νοτιότερο” Ginseng που υπάρχει. Η παχιά ευλύγιστη ρίζα του άγριου γκίνσενγκ συνήθως έχει δυό παχιά σκέλη από τα οπία ξεπηδούν πολλά μικρά ριζώματα. Στη κορυφή της ρίζας υπάρχει ο “λαιμός”, που στην πραγματικότητα είναι ένα μικρόρίζωμα. Πολλές ρίζες έχουν σχήμα ανθρώπου. Η γεύση της ριζας είναι ελαφρά πικρή με κάποια αρωματική γλυκάδα.Όπως μεγαλώνει κάνει και μιά ρυτίδα στο “λαιμό” και από εκεί μετράνε την ηλικία του φυτού. Το φυτό ζεί πολλά χρόνια. Βρέθηκε φυτό που εκτιμήθηκε η ηλικία του στα 400 χρόνια. Η ρίζα του άγριου φυτού είναι ευλύγιστη αντίθετα από τα καλλιεργημένα που είναι μάλλον άκαμπτη.
Ονομασία – Ιστορικά στοιχεία
Η λέξη γκίνσενγκ προέρχεται από το Κινέζικο όρο rénshēn που, σε ελεύθερη απόδοση, μεταφράζεται ως “ανθρώπινη ρίζα” – πιθανότατα η ρίζα ονομάστηκε έτσι επειδή “θυμίζει” τα ανθρώπινα πόδια. Ο Βοτανικός όρος Panax, που προσδιορίζει το γένος, προέρχεται από την Ελληνική λέξη “πανάκεια” και αποδίδεται στον Σουηδό Βοτανολόγο Carl von Linné.
To γκίνσενγκ φαίνεται να ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στη Κίνα πριν από 5.000 χρόνια. Αν και οι επιστήμονες εκτιμούν πως η ρίζα του φυτού αποτέλεσε, σε πρώτη φάση, μόνο τροφή για το πληθυσμό – οι Κινέζοι σύντομα ανακάλυψαν τις αναζωογονητικές, για τον ανθρώπινο οργανισμό, ιδιότητες του. Μέχρι τον 3ο αιώνα π.Χ. η ζήτηση για γκίνσενγκ μεγάλωσε τόσο πολύ, ώστε η ρίζα του φυτού άρχισε να αποτελεί σημαντικό αντικείμενο εμπορικής συναλλαγής. Περιοχές όπως είναι η σημερινή Κορέα, κατάφεραν να αποκτήσουν πρόσβαση στο πολύτιμο Κινέζικο μετάξι απλά και μόνο συλλέγοντας και προσφέροντας άγριο γκίνσενγκ. Στις αρχές του 17ου αιώνα η ζήτηση για Ginseng έφτασε πλέον σε τέτοιο επίπεδο, ώστε να ξεκινήσει η εντατική και συστηματική καλλιέργεια του στην Ασία. Στην Αμερική η πορεία του γκίνσενγκ ακολούθησε την ίδια “ξέφρενη” πορεία. Το 1716 ένας ιερέας – έχοντας μάθει για τη ζήτηση για Ginseng στη Κίνα – άρχισε να αναζητεί τη ρίζα στην Αμερικάνικη Ήπειρο. Η ρίζα εντοπίστηκε στο Καναδά και μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα τα “φυσικά αποθέματα” είχαν εξαντληθεί. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεκινήσει και στην Αμερικάνικη Ήπειρο η συστηματική καλλιέργεια του φυτού. Πηγές αναφέρουν πως το (άγριο) Ginseng έφτασε στο σημείο της “εξαφάνισης” του τόσο στην Ασία όσο και την Αμερική.
Ιστορικά το Ginseng χρησιμοποιήθηκε από τους Κινέζους για την τόνωση του οργανισμού – η χρήση του σήμερα παραμένει σχεδόν ίδια. Οι Κινέζοι θεωρούσαν πως το γκίνσενγκ “προσαρμόζει” τη δράση του ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου (προσαρμογενή αποτελέσματα) – λ.χ. θεωρούσαν πως λειτουργεί “ενισχυτικά” σε νεαρούς, υγιείς οργανισμούς, “αναζωογονητικά” και “τονωτικά” σε ασθενείς και ηλικιωμένους και “κατασταλτικά” σε αδύναμους οργανισμούς που βρίσκονται κάτω από ισχυρό “σοκ”.
Θεραπευτικές ιδιότητες
Το γκίνσενγκ είναι ένα από τα λίγα βότανα για τα οποία έχουν γίνει εκατοντάδες, συστηματικές επιστημονικές έρευνες. Από πάρα πολλούς βοτανοθεραπευτές και ερευνητές, το Ginseng θεωρείται σήμερα “ο βασιλιάς των τονωτικών” του φυτικού βασιλείου. Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία το Ginseng χρησιμοποιείται κατά της σωματικής και ψυχολογικής κόπωσης. Έτσι, θεωρείται κατάλληλο τόσο για την αντιμετώπιση της φυσικής αδυναμίας και εξάντλησης, όσο και σε περιπτώσεις έντονου άγχους και κατάθλιψης ή σε περιπτώσεις ιδιαίτερα έντονου συναισθηματικού στρες, διανοητικού στρες και νευρικής υπερκόπωσης. Το Ginseng αποτελεί, σύμφωνα με τους βοτανοθεραπευτές, ισχυρό διεγερτικό του οργανισμού καθώς χρησιμοποιείται ακόμη και από αθλητές για τη βελτίωση της απόδοσης τους. Θεωρείται πως βελτιώνει αισθητά τη “ζωντάνια”, καθώς ενισχύει ολόκληρο τον οργανισμό – είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό σε περιπτώσεις ανάρρωσης ασθενών καθώς και σε περιπτώσεις ηλικιωμένων ατόμων που αισθάνονται πτώση της ζωτικότητας τους. Το γκίνσενγκ – μέσα στα πλαίσια της γενικότερης “αναζωογόνησης” του οργανισμού – θεωρείται πολύ αποτελεσματικό σε περιπτώσεις σεξουαλικών δυσλειτουργιών (τόσο σε περιπτώσεις στυτικής δυσλειτουργίας, όσο και σε περιπτώσεις πρόωρης εκσπερματισης).
Σε συνδυασμό συνήθως με άλλα βοτανα, το Ginseng θεωρείται πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση ασθενειών της καρδιάς, των νεφρών και του κυκλοφορικού συστήματος. Γενικά το γκίνσενγκ, λόγω της υψηλής τονωτικής του δράσης, αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα βότανα και προτείνεται από πολλούς Βοτανοθεραπευτές σε κάθε τύπου θεραπεία. Θεωρείται πως το συγκεκριμένο βοτανο “δεν θεραπεύει αλλά τονώνει” – χρειάζεται σε όλες τις θεραπείες όμως, ο οργανισμός να είναι όσο πιο ισχυρός γίνεται για να αυξηθούν οι πιθανότητες θεραπείας του.
Χρήση – Δοσολογία
Σύμφωνα με τους Βοτανοθεραπευτές, το Ginseng μπορεί να γίνει αφέψημα αν το αφήσετε σε βραστό νερό για περίπου 10 λεπτά (υπολογίστε πως θα χρειαστείτε περίπου 1 κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένου βοτάνου για 1 “κούπα” ροφήματος). Σύμφωνα με τους βοτανοθεραπευτές πρέπει να αποφεύγετε να καταναλώνετε πάνω από μία κούπα την ημέρα (συνίσταται η κατανάλωση το πρωί, καθώς κατανάλωση το βράδυ μπορεί να οδηγήσει σε υπερένταση και αϋπνία). Το γκίνσενγκ δεν πρέπει να καταναλώνεται από άτομα με υπέρταση, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού και σε συνδυασμό με άλλα διεγερτικά. Δεν θα πρέπει να καταναλώνεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα – μέχρι 1 μήνα σε καθημερινή βάση (προτιμήστε αν θέλετε να το καταναλώνετε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα να μην το καταναλώνετε καθημερινά, αλλά μόνο 1-2 φορές την εβδομάδα).
Προφυλάξεις – Παρενέργειες
Το γκίνσενγκ έχει παρενέργειες και καλό θα είναι να συμβουλευτείτε ένα γιατρό πρίν το βάλετε στο στόμα σας ή στο στομάχι σας. Η χρήση του γκίνσενγκ μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο. Επίσης, μη χρησιμοποιείτε το γκίνσενγκ με καφέ γιατί επιταχύνει τη δράση της καφεΐνης στον οργανισμό και μπορεί να προκαλέσει διάρροια. Επιπλέον, τα άτομα που είναι υπερκινητικά, νευρικά υστερικά, σχιζοφρενικά ή μανιακά δεν πρέπει να παίρνουν γκίνσενγκ. Ακόμη, δεν πρέπει ποτέ να το παίρνουν άτομα που έχουν λίγο ή πολύ πυρετό. Τέλος, δεν πρέπει να το παίρνουν άτομα μαζί με διεγερτικά, συμπεριλαμβανομένου και του καφέ, ή κατά την περίοδο που κάνετε κάποια θεραπεία με ορμόνες ή αντιψυχωτικά φάρμακα.