Κάλιο

Κάλιο

Περιγραφή
Το Κάλιο είναι ένα μέταλλο ή αλλιώς μεταλλικό στοιχείο, δηλαδή ανήκει στην ομάδα των ανόργανων στοιχείων που λέγονται μακροστοιχεία ή αλλιώς μεγαλοστοιχεία. Το κάλιο θεωρείται πολύ σημαντικό μέταλλο, απαραίτητο για την σωστή λειτουργία όλων των κυττάρων, των ιστών και των οργάνων του σώματος. Ουσιαστικά, είναι ένας ηλεκτρολύτης που, μαζί με τους υπόλοιπους ηλεκτρολύτες, ρυθμίζει την κατανομή του νερού στο σώμα, επηρεάζει το pH και συμβάλλει στην διέγερση των νεύρων και των μυών. Περίπου το 95% του καλίου στο σώμα αποθηκεύεται στο εσωτερικό των κυττάρων, ενώ άλλοι ηλεκτρολύτες, όπως το νάτριο και το χλώριο, βρίσκονται κυρίως έξω από τα κύτταρα.

Δράση
Η δράση του είναι ευεργετική για το μυϊκό και νευρικό σύστημα του ανθρώπου, δηλαδή είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη σωστή λειτουργία του μυϊκού και του νευρικού συστήματος. Η συχνότητα και ο βαθμός στον οποίο οι μύες μας συσπώνται και ο βαθμός στον οποίο τα νεύρα μας γίνονται ευερέθιστα, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την παρουσία του.
Το κάλιο λοιπόν διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σύσπαση των μυών και τη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων. Πολλοί από τους μυς μας και τα νευρικά μας κύτταρα έχουν εξειδικευμένα «κανάλια» για την κυκλοφορία του καλίου μέσα και έξω από το κύτταρο. Μερικές φορές το κάλιο κινείται ελεύθερα και μερικές φορές χρειάζεται κάτι που θα περιγράφαμε ως «ενεργειακή αντλία» για να επιτευχθεί η μεταφορά. Όταν η μετακίνηση του καλίου μπλοκάρεται ή η ποσότητα που προσλαμβάνουμε είναι ανεπαρκής, τότε η φυσιολογική μυϊκή και νευρική δραστηριότητα μπορεί να κινδυνεύσει.
Επίσης, το κάλιο εμπλέκεται επίσης στην αποθήκευση των υδατανθράκων για περαιτέρω χρήση τους ως καύσιμο για τους μύες: η έλλειψη καλίου προκαλεί μείωση της αποθήκευσης του γλυκογόνου (το οποίο είναι το καύσιμο που χρησιμοποιούν οι μύες).
Επιπλέον, συμβάλλει στη διατήρηση του pH στον οργανισμό μας. Είναι πολύ σημαντικό για την διατήρηση της οξεοβασικής ισορροπίας του σώματος (αυτό που λέμε pH) και των ηλεκτρολυτών.
Το κάλιο μειώνει την απέκκριση (δηλαδή την αυξημένη απώλεια) του ασβεστίου από το σώμα, ειδικά όταν αυτή προκαλείται από αυξημένη πρόσληψη αλατιού. Ως εκ τούτου, το κάλιο συμβάλλει και στην προστασία των οστών και η αυξημένη πρόσληψη του μπορεί να είναι χρήσιμη στη διατήρηση της πυκνότητας και της δύναμης του σκελετού.
Μελέτες έχουν δείξει μια θετική σχέση μεταξύ μιας διατροφής πλούσιας σε κάλιο και της υγείας των οστών, ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιωμένων γυναικών, γεγονός που υποδηλώνει ότι η αύξηση της κατανάλωσης τροφών πλούσιων σε κάλιο μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Ακόμη, το κάλιο ακόμα συνεισφέρει στη μείωση του κινδύνου υπέρτασης. Μερικές μελέτες έχουν συνδέσει τα χαμηλά επίπεδα του καλίου στη διατροφή με υψηλή αρτηριακή πίεση. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι η αύξηση της πρόσληψης καλίου μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι με υψηλή αρτηριακή πίεση χρειάζονται περισσότερο κάλιο.
Τέλος, το κάλιο συμβάλλει στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Θεωρητικά οι άνθρωποι που παίρνουν αρκετό κάλιο από τη διατροφή τους φαίνεται να έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Ποιοι παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στην ανεπάρκεια καλίου;
Η διατήρηση της σωστής ισορροπίας του καλίου στον οργανισμό εξαρτάται από την ποσότητα του νατρίου και του μαγνησίου στο αίμα. Μέσα από ένα μηχανισμό που είναι γνωστός ως αντλία νατρίου-καλίου, το νάτριο και το κάλιο συνεργάζονται στενά , για τη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων και την σύσπαση των μυών και για τη διατήρηση της σωστής ισορροπίας των υγρών στο σώμα. Το μεγαλύτερο μέρος του καλίου είναι αποθηκευμένο στο εσωτερικό των κυττάρων, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του νατρίου αποθηκεύεται στο υγρό που περιβάλλει τα κύτταρα.
Μια δίαιτα που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, δηλαδή αλάτι (κάτι πολύ συνηθισμένο στις δυτικές κοινωνίες), και χαμηλή περιεκτικότητα σε κάλιο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ισορροπία που αναφέραμε. Πολλοί γιατροί συνιστούν η πρόσληψη του καλίου να είναι 5 φορές μεγαλύτερη από αυτήν του νατρίου, κάτι που σημαίνει πως πρέπει να ακολουθούμε μια δίαιτα υψηλή σε κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και να αποφεύγουμε τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Εκτός από την κακή διατροφική πρόσληψη, η υπερβολική σωματική δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει τις ανάγκες σε κάλιο. Το ίδιο και ο υποσιτισμός από υπερβολικές δίαιτες ή τα διάφορα σύνδρομα δυσαπορρόφησης (όπως η νόσος του Crohn).
Οτιδήποτε επίσης μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση (η υπερβολική εφίδρωση, η διάρροια, ο εμετός, η χρήση διουρητικών, η χαμηλή πρόσληψη νερού, οι υπερβολικές δίαιτες) μπορεί να διαταράξει την πολυπόθητη ισορροπία και να αυξήσει την ανάγκη για κάλιο.

Ποια είναι τα συμπτώματα ανεπάρκειας καλίου;
Τα χαμηλά επίπεδα καλίου προκαλούν συμπτώματα όπως μυϊκή αδυναμία, σύγχυση, ευερεθιστικότητα, κούραση, έλλειψη ενέργειας, μυϊκές κράμπες, διαταραχές στο στομάχι, ακόμα και καρδιακές διαταραχές. Η υποκαλιαιμία είναι μια κατάσταση επικίνδυνη για τη ζωή και πρέπει να αντιμετωπίζεται πάντοτε με τη βοήθεια του γιατρού.

Πηγές καλίου
Οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν όλο το κάλιο που χρειάζονται από τη διατροφή τους. Το κάλιο βρίσκεται σε αφθονία σε πολλά τρόφιμα, ειδικά στα φρούτα και τα λαχανικά. Οι καλύτερες πηγές καλίου είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (όπως το σπανάκι, τα σέσκουλα, το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το σέλινο, το μαρούλι, ο μάραθος και το λάχανο), τα καρότα και οι πατάτες, τα φρούτα (σταφύλια, βατόμουρα, βερίκοκα, μπανάνες, αβοκάντο, φράουλες, πεπόνια ) τα εσπεριδοειδή (όπως τα πορτοκάλια και το γκρέιπφρουτ). Άλλες καλές πηγές είναι το κρέας (όπως το κοτόπουλο), ορισμένα είδη ψαριών (όπως ο σολομός, ο τόνος και ο μπακαλιάρος), οι ντομάτες, τα μανιτάρια, τα φασόλια, το τζίντζερ, η μελάσα, η μελιτζάνα, η πιπεριά, κλπ.

Leave a Comment