Κολλιτσίδα

Κολλιτσίδα

Περιγραφή
Η λατινική του ονομασία είναι Arctium lappa (Άρκτιο το αρπακτικό) και στη χώρα μας το συναντούμε με τις ονομασίες κολλιτσίδα, πλατομαντήλα, πλατομαντηλίδα. Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων.
το Άρκτιο βρίσκεται σε αργιλώδη (βαριά) εδάφη. Στις άκρες των δρόμων, στα χαλάσματα των σπιτιών, στα ξέφωτα των δασών. Είναι φυτό εύρωστο, όρθιο, διετές, που το ύψος του ξεπερνά το ένα μέτρο. Τα φύλλα του είναι ρυτιδωμένα, ωοειδή, στρογγυλεμένα στην άκρη. Η ανθοταξία του είναι με σφαιροειδή κεφάλια με μακριούς μίσχους και διάμετρο 4 εκατοστών, διαταγμένα σε κόρυμβο. Τα άνθη είναι πορφυρά, μοιάζουν με αυτά του γαϊδουράγκαθου, ακολουθούμενα από καρπούς σκεπασμένους με τραχιά, μυτερά αγκάθια, τις γνωστές κολλιτσίδες. Για θεραπευτικούς λόγους χρησιμοποιείται η ρίζα και το ρίζωμα τα οποία συλλέγονται τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο.

Ιστορικά στοιχεία
Η κολλιτσίδα είναι βότανο γνωστό από την αρχαιότητα. Ο Διοσκουρίδης (1 αιώνα μ.Χ.), πατέρας της φαρμακογνωσίας αναφέρει την κολλιτσίδα και τις ιδιότητες της ενάντια στον καρκίνο του συκωτιού και των πνευμόνων. Ενδιαφέρον έχουν και οι αναφορές του Κούλπεπερ (1653) ο οποίος γράφει ότι σε συνδυασμό με τους σπόρους των κώνων του πεύκου βοηθάει αυτούς που φτύνουν ακαθαρσίες, πύον και αίμα. Επίσης ισχυριζόταν ότι τα φύλλα της πολτοποιημένα με ασπράδι αυγού και τοποθετημένα στα καμένα μέρη, διώχνουν τη θέρμη, μαλακώνουν αμέσως τον πόνο και βοηθάνε στην επούλωση.

Συστατικά στοιχεία
Το βότανο περιέχει φλαβονοειδή γλυκοσίδια, πικρά γλυκοσίδια, αλκαλοειδή, αντιμικροβιακή ουσία και ινουλίνη. Επίσης είναι πλούσιο σε μεταλλικά άλατα, όπως σίδηρο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, χαλκό, τιτάνιο κ.α. Το περιεχόμενο βιταμίνης C στα φύλλα του φυτού φτάνει τα 250 μγ%, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από όσο βρίσκουμε στο καρότο, την πατάτα και άλλα λαχανικά.

Θεραπευτικές ιδιότητες
Η κολλιτσίδα δρα ως εξομαλυντικό, διουρητικό και πικρό. Επίσης, είναι ιδιαίτερα πολύτιμο για την αγωγή καταστάσεων του δέρματος που έχουν ως αποτέλεσμα την ξήρανση και την απολέπιση του δέρματος. Είναι αποτελεσματικό κατά της ψωρίασης αλλά και σε κάθε πρόβλημα εκζεμάτων (κυρίως του ξηρού τύπου) αν χρησιμοποιηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι χρήσιμο στην ευρύτερη αγωγή των ρευματικών προβλημάτων, ιδιαίτερα εκείνων που συνδέονται με την ψωρίαση. Ένα μέρος της δράσης του οφείλεται στη πικρή διέγερση των πεπτικών υγρών και ιδιαίτερα της έκκρισης της χολής. Έτσι βοηθά την πέψη και ανοίγει την όρεξη. Έχει χρησιμοποιηθεί επίσης σε περιπτώσεις νευρικής ανορεξίας. Βοηθά στη λειτουργία των νεφρών και σε περιπτώσεις κυστίτιδας. Σε γενικές γραμμές το άρκτιο επιφέρει μία κατάσταση αρμονίας και υγείας στον οργανισμό, εξαλείφοντας διάφορα συμπτώματα ανισορροπίας των συστημάτων όπως τα δερματικά προβλήματα και η πιτυρίδα. Εξωτερικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν κομπρέσα για να επιταχυνθεί η επούλωση τραυμάτων και ελκών. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να αντιμετωπισθεί το έκζεμα και η ψωρίαση. Πρέπει να ξέρουμε όμως, ότι τα δερματικά προβλήματα αυτού του είδους μπορούν να θεραπευθούν μόνο από μέσα, με την εσωτερική λήψη ιαμάτων. Για δερματικά προβλήματα το Άρκτιο συνδυάζεται καλά με το Αγριολάπαθο, το Τριφύλλι ή το Γάλιο.

Τρόποι χρήσης
Ως αφέψημα: Σαν αφέψημα από νωπές ρίζες. Βράζουμε 40 γραμ. σε ένα λίτρο νερό, για 10 λεπτά. Για την ιλαρά πίνουμε ένα κουταλάκι κάθε 5 λεπτά. Το «ξέσπασμα» του εξανθήματος συμπληρώνεται μέσα σε δυο ώρες. Η θεραπεία χρειάζεται τρεις μέρες (προσοχή όμως στα ρεύματα του αέρα).
Για τις πέτρες στα νεφρά και τις περισσότερες άλλες παθήσεις πίνουμε 2 με 3 φλιτζάνια αφέψημα την ημέρα.
Για τα αρθριτικά ένα αφέψημα από 60 γραμ. νωπές ρίζες σε ένα λίτρο νερό, να βράσει 5 λεπτά. Πίνουμε δυο λίτρα την ημέρα, ανάμεσα στα γεύματα (το ένα ποτήρι το πρωί, με άδειο στομάχι).
Για διουρητικό ένα αφέψημα από 4 με 5 γραμμάρια σπόρια, που τα βράζουμε σε ένα λίτρο νερό και πίνουμε τρία φλιτζάνια την ημέρα.
Ως έγχυμα: Για την αϋπνία πρέπει να πίνουμε το έγχυμα που γίνεται με 30 γραμ. ξερή κολλιτσίδα σε 2 φλιτζάνια νερό.
Εξωτερική Χρήση: Τις φακίδες και τα εγκαύματα από τον ήλιο τα πλένουμε με έγχυμα ή αφέψημα φρέσκου φυτού, με τη βοήθεια φυσικού σφουγγαριού.

Παρενέργειες
Δεν έχουν αναφερθεί. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι όλα τα βότανα είναι φάρμακα και πρέπει να αντιμετωπίζονται έτσι.

 

Από άρθρο του Σάκη Κουβάτσου στα Χανιώτικα Νέα.

Leave a Comment