Μαγγάνιο

Μαγγάνιο

Περιγραφή
Το Μαγγάνιο είναι ένα διατροφικό μικροστοιχείο, του οποίου η αξία στη διατροφή δεν είναι πάρα πολύ γνωστή. Παρ όλα αυτά, το μαγγάνιο εκτός των αντιοξειδωτικών του ιδιοτήτων, είναι σημαντικό -μεταξύ άλλων- και για την καλή πέψη της τροφής και τη σωστή δομή των οστών.

Συνιστώμενη ημερήσια δόση
Βρέφη 0-5 μηνών —> 0.5 με 0.7 mg
Βρέφη 5-12 μηνών —> 0.7 με 1 mg
Παιδιά 1-3 χρονών —> 1 με 1.5 mg
Παιδιά 4-6 χρονών —> 1.5 με 2 mg
Παιδιά 7-10 χρονών —> 2 με 3 mg
άτομα άνω των 11 χρονών —> 2.5 με 5 mg

Γιατί χρειαζόμαστε το μαγγάνιο;
Το μαγγάνιο βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στα φυτά και τα ζώα αλλά δεν ισχύει το ίδιο και στους ανθρώπινους ιστούς. Στην πραγματικότητα, η σημασία του μαγγανίου για την ανθρώπινη υγεία δεν είχε αξιολογηθεί έως την δεκαετία του 70 οπότε και καταγράφηκε και η πρώτη έλλειψη μαγγανίου σε άνθρωπο.
Αν και η αξία του ιχνοστοιχείου αυτού ακόμη μελετάται από τους ερευνητές, σήμερα ξέρουμε ότι το μαγγάνιο έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και είναι αναγκαίο για την ενεργοποίηση ενός αριθμού ενζύμων που επιτρέπουν στο σώμα να πέψει την τροφή. Το μαγγάνιο βοηθά στην απορρόφηση της βιταμίνης Β1 (θειαμίνη) και της βιταμίνης Ε από τον οργανισμό και συνεργάζεται με όλες τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β για την καταπολέμηση της κατάθλιψης, του άγχους και άλλων διαταραχών του νευρικού συστήματος.
Μελέτες για την σημασία του μαγγανίου εμπλέκουν το ιχνοστοιχείο αυτό σε διεργασίες όπως η μετατροπή πρωτεΐνης και λίπους σε ενέργεια, η ρύθμιση του σακχάρου του αίματος, η δημιουργία χόνδρου και λιπαντικού υγρού για τις αρθρώσεις, η πήξη του αίματος (δημιουργία προθρομβίνης μαζί με τη βιταμίνη Κ), η σύνθεση της αιμογλοβίνης, η αύξηση της αντιοξειδωτικής δράσης του ενζύμου SOD (δυσμουτάση του υπεροξειδίου), η χρήση γλυκόζης από τον εγκέφαλο και ο έλεγχος των νευροδιαβιβαστών.
Η μεγάλη σημασία του μαγγανίου για τις βιοχημικές διεργασίες του οργανισμού επίσης αναδεικνύεται από έρευνες που καταλήγουν στο ότι μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, στην αντιμετώπιση της κόπωσης και την ενίσχυση της μνήμης.
Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι το μαγγάνιο μπορεί να μειώσει τα περιστατικά δυσμηνόρροιας και να βελτιώσει τη λειτουργία του θυρεοειδή αδένα (η λειτουργία του θυρεοειδή εξαρτάται από την ισορροπία μεταξύ μαγγανίου και ιωδίου στον οργανισμό και η έλλειψη ενός από τα δύο μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό).
Όσον αφορά την αντιοξειδωτική δράση του μαγγανίου, αυτή είναι λίγο πολύ ξεκάθαρη αφού η ύπαρξή του στον οργανισμό έχει αποδεδειγμένα συσχετιστεί με την αυξημένη δράση του ενζύμου SOD (δυσμουτάση του υπεροξειδίου) που καταπολεμά την καταστροφική οξείδωση από τις ελεύθερες ρίζες. Όπως είναι λογικό λοιπόν, το μαγγάνιο είναι αρκετά δημοφιλές στη θεραπεία μυικών κακώσεων και φλεγμονών. Συγκεκριμένα, τα άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν αυξημένη ανάγκη για μαγγάνιο. Επίσης άτομα που πάσχουν από αρθρίτιδες μπορούν να επωφεληθούν αρκετά από το ιχνοστοιχείο αφού έχει βρεθεί ότι αυξάνει την δράση των συμπληρωμάτων γλυκοζαμίνης.

Έλλειψη μαγγανίου
Η έλλειψη μαγγανίου δεν είναι πολύ συχνή αλλά έχει συνδεθεί με διαφορές καταστάσεις όπως υπογονιμότητα, αδυναμία, απώλεια μνήμης, σύγχυση, τρέμουλο, μυασθένεια Gravis, οστεοπόρωση, οστική παραμόρφωση, επιληπτικά επεισόδια, αθηροσκλήρυνση, καρδιακές δυσλειτουργίες, υπερβολική εφίδρωση, ταχυκαρδία, υψηλή αρτηριακή πίεση και χοληστερίνη ορού, καταστροφή παγκρεατικού ιστού, προβληματικός μεταβολισμός της γλυκόζης και μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης.
Πολύ χαμηλά επίπεδα μαγγανίου έχουν παρατηρηθεί σε επιληπτικούς ασθενείς στους οποίους η συχνότητα και η ένταση των επιληπτικών επεισοδίων ήταν οι πιο αυξημένες.

Πηγές μαγγανίου
Καλές φυσικές πηγές μαγγανίου αποτελούν τα αβοκάντο, ανανάς, ξηροί καρποί, ξερές σταφίδες, τσάι, προϊόντα ολικής άλεσης, φασόλια, αρακάς, σπανάκι, μπρόκολο, πορτοκάλια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, μύρτιλλα, λωτοί, συκώτι, κρόκος αυγού, γαρίφαλο, κανέλα, χαμομήλι, τζινσενγκ, μαϊντανός, δυόσμος, πικραλίδα και τo μελισόχορτο.

Απορρόφηση και αποθήκευση
Το μαγγάνιο αποθηκεύεται κυρίως στο ήπαρ, τα οστά, τα νεφρά και το πάγκρεας. Αν και ακόμη δεν είναι γνωστό με ποιο τρόπο απορροφάται από το λεπτό έντερο, η διαθεσιμότητά του φαίνεται να σχετίζεται με την απορρόφηση του σιδήρου. Ενδιαφέρον είναι ότι λήψη μεγάλων ποσοτήτων σιδήρου από τη διατροφή (και ως διατροφικά συμπληρώματα) συνήθως συνεπάγεται και χαμηλότερα επίπεδα μαγγανίου στο σώμα. Για το λόγο αυτό, οι άντρες, που συνήθως έχουν μεγαλύτερα επίπεδα σιδήρου από ότι οι γυναίκες, γενικότερα απορροφούν λιγότερο μαγγάνιο. Τα συμπληρώματα μαγνησίου φαίνεται επίσης να δυσκολεύουν πολύ την απορρόφηση μαγγανίου.

Τοξικότητα
Τοξικές δράσεις από πρόσληψη μαγγανίου απ την διατροφή δεν έχουν σημειωθεί ακόμα και σε άτομα που ακολουθούν φυτοφαγικές δίαιτες με πρόσληψή μαγγανίου ως και 20 mg/ημέρα.

 

Από Κωνσταντίνα Μπακλώρη, Κλινική Διαιτολόγο-Διατροφολόγο MSc,RD

Leave a Comment