Ρίγανη

Ρίγανη

Περιγραφή
Η Ρίγανη ανήκει στην οικογένεια Lamiacaea, το γένος Origanum. Τα κυριότερα είδη που αναπτύσσονται στην Ελληνική ύπαιθρο είναι το heracleoticum, το vulgare και το dictamnus. Από αυτά, το heracleoticum (γνωστό και ως ρίγανη του βουνού) και το vulgare (η καλλιεργούμενη ρίγανη), είναι εκείνα που επικρατούν. Είναι θάμνος κοντός και φρυγανώδης με κορμό ξυλώδη χωρίς ελαστικότητα. Τα κλαδιά του είναι λεπτά  και σχηματίζουν ανθοφόρα κεφάλια στις άκρες. Τα φύλλα έχουν σχήμα αυγοειδές, είναι χνουδωτά και σταχτόχρωμα.  Αν τα τρίψουμε αναδύουν ευχάριστη αρωματική οσμή. Τα άνθη έχουν χρώμα ρόδινο προς μενεξεδί και έχουν επίσης ευχάριστο άρωμα. Η ρίγανη συναντιέται εύκολα σε όλη την Ελλάδα σαν αυτοφυές άγριο φυτό. Είναι πολύ δημοφιλές φυτό για τις μαγειρικές του ιδιότητες. Το μυρωδικό της σαλάτας και του φαγητού, τόσο γνωστό σε όλους, είναι ωστόσο και φαρμακευτικό και αρωματοπαραγωγικό.

Συλλογή και χρήση
Στην φύση θα την βρούμε όλη τη διάρκεια του έτους, άλλοτε καταπράσινη, άλλοτε ανθισμένη και άλλοτε ξερή. Από τα μέσα του Ιούνη αρχίζει να ανθίζει στις πιο ζεστές περιοχές και η ανθοφορία της, μπορεί να παραταθεί μέχρι τα μέσα του Αυγούστου στις πιο ορεινές και ψυχρές περιοχές.
Ως φρέσκια μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε κατευθείαν χωρίς καμιά περαιτέρω επεξεργασία. Αντίθετα αν θέλουμε να την αποξηράνουμε για να την έχουμε όλο το χρόνο, καλό θα ήταν να συλλεχθεί την εποχή της πλήρης ανθοφορίας της, γιατί τότε το αιθέριο έλαιο που περιέχει βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα.

Θεραπευτικές ιδιότητες
Εκτός από την μαγειρική, η ρίγανη χρησιμοποιείται ευρέως και στην ιατρική. Η Ρίγανη χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια σαν καρύκευμα στην μαγειρική και για φαρμακευτικούς σκοπούς. Η χημική σύνθεση της είναι πλούσια στο επίγειο μέρος της σε στυπτικές και βαφικές (χρωστικές) ουσίες.
Έχει συγκριτικά μεγάλο ποσοστό αιθέριου ελαίου (μέχρι 1,2 %) το οποίο περιέχει φαινόλες (θυμόλη (thymol) και carvacrol), πικρές ουσίες, πτητικές ουσίες (μέχρι 15 %) κ.ά. Η Ρίγανη ανήκει στα φυτά με το μεγαλύτερο περιεχόμενο βιταμίνης C. (565 mg %)
Η Ρίγανη είναι ένα δυνατό αρωματικό χόρτο, το οποίο ελευθερώνει από τους σπασμούς και τον λόξιγκα, διευκολύνει την πέψη και ανοίγει την όρεξη, έχει ελαφρώς αποχρεμπτικές, αντιδιαρροϊκές, αντιφλεγμονώδεις, βακτηριοκτόνες και αντιαιμορραγικές ικανότητες, αυξάνει την ούρηση και έχει το ίδρωμα και διεγείρει την μήτρα.
Η Ρίγανη χρησιμοποιείται ευρέως στην επίσημη Ιατρική. Υπό τη μορφή τσαγιών (αφεψημάτων) χρησιμοποιείται για την ατονία των εντέρων, σαν σκεύασμα που ανοίγει την όρεξη και διευκολύνει την πέψη, καθώς επίσης και σαν ηρεμιστικό μέσο για το νευρικό σύστημα.
Αυξάνει την έκκριση των πεπτικών, βρογχικών και εφιδρωτικών αδένων και έχει ευεργετική (σπασμολυτική, αντιδιαρροϊκή) δράση στις ασθένειες των εντέρων και σε περιπτώσεις που συνοδεύονται με δυσκοιλιότητα και τυμπανισμό. Επίσης χρησιμοποιείται στην οξεία και χρόνια βρογχίτιδα σαν αποχρεμπτικό για το βήχα, την δύσπνοια και τη φυματίωση των πνευμόνων. για τους σπαστικούς πόνους στο στομάχι και έντερα, στις ασθένειες των εντέρων και χοληφόρων οδών.
Αφέψημα του φυτού χρησιμοποιείται από παλιά για τις γυναικολογικές ασθένειες, σαν εμμηναγωγό στα επώδυνα έμμηνα στην εμμηνόπαυση και για την αντιμετώπιση της υστερίας.
Υπό μορφή τσαγιών βοηθάει στην υπέρταση και αρτηριοσκλήρυνση Έχοντας θεραπευτικές και επουλωτικές ιδιότητες χρησιμοποιείται υπό τη μορφή γάργαρων για τις φλεγμονές και τα έλκη της κοιλότητας του στόματος και αμυγδαλών.
Εξωτερικά χρησιμοποιείται υπό μορφή εμπλάστρων και για πλυσίματα στην αρθρίτιδα, μυϊκούς πόνους, πλυσίματα των πληγών, έκζεμα, φαγούρα, καλόγερους και πυώδη σπυριά. Ένα βαμβακάκι μουσκεμένο με αλκοόλ σε αναλογία (1:3) ή (1:4) με ρίγανης ή βουτηγμένο σε αιθέριο έλαιο ρίγανης, όταν τοποθετείται πάνω στο πονεμένο δόντι, μπορεί να βοηθήσει στο σταμάτημα του πονόδοντου.
Το αιθέριο έλαιο της Ρίγανης (ριγανόλαδο) χρησιμοποιείται και στην αρωματοθεραπεία, αλλά και για να σκοτώνει τις ψείρες. Προσοχή όμως γιατί μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του δέρματος.

Τρόπος παρασκευής
Για αφέψημα: βράζουμε λίγα λεπτά ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Για έγχυμα: ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι με καυτό νερό. Το αφήνουμε 10 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Για εξωτερική χρήση: βράζουμε 100γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο νερό.
Αιθέριο έλαιο: 3-4 σταγόνες σε μία κουταλιά μέλι, 2-3 φορές την ημέρα. Το έλαιο χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας.

Προφυλάξεις
Δεν θα πρέπει να χορηγείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Related posts

Αιθέριο έλαιο ρίγανης: Οι 5 άγνωστες ευεργετικές δράσεις της

Leave a Comment