Με τον ιατρικό όρο τύφος μπορεί να αναφέρονται σειρά ασθενειών οι οποίες προκαλούνται από την παρουσία ενός από τους εξής τύπους βακτηριδίων στον οργανισμό: Rickettsia typhi ή Rickettsia prowazekii. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον όρο τυφοειδής πυρετός ο οποίος παρουσιάζει παρόμοια συμπτωματολογία με τον τύφο, όμως οι μικροοργανισμοί που τον προκαλούν είναι διαφορετικοί. Στο παρελθόν τόσο η έλλειψης μέσων διάγνωσης τις οποίες πολύ αργότερα απέκτησε η ιατρική επιστήμη, όσο και η παραπλήσια συμπτωματολογία είχε ως αποτέλεσμα να συνχεόνται ο τύφος με τον τυφοειδή πυρετό σύγχυση η οποία πολύ συχνά εξακολουθεί να υφίσταται και σήμερα. Ο τύφος είναι οξεία λοιμώδης νόσος και μερικές φορές χαρακτηρίζεται παθολογοανατομικά από την εξέλκωση στο λεπτό έντερο. Ο κοιλιακός τύφος είναι γνωστός από την αρχαιότητα και συγχεόταν με άλλες λοιμώδεις ασθένειες που επίσης έχουν ως σύμπτωμα τον πυρετό. Ο όρος τύφος καθιερώθηκε από τον Ιπποκράτη και στην αρχαία ελληνική σημαίνει αλαζονεία.
Επώαση
Η επώαση της νόσου διαρκεί 10-14 μέρες. Διακρίνονται 4 στάδια της νόσου, καθένα από τα οποία διαρκεί περίπου μια εβδομάδα.
Στάδιο ανόδου: Η νόσος αρχίζει βαθμιαία με προϊούσα κακοδιαθεσία και πυρετό, που αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Ο ασθενής εμφανίζει επίσης ακαθόριστα κοιλιακά και γενικά ενοχλήματα. Σπάνια η έναρξη είναι απότομη με ρίγη και υψηλό πυρετό.
Στάδιο ακμής: Ο πυρετός φτάνει τους 39-40 β. Κελσίου και παρατηρείται θόλωση της διάνοιας και χαρακτηριστική απαθής έκφραση, βραδυκαρδία, ευαισθησία στο δεξιό λαγόνιο βόθρο, διόγκωση του σπλήνα και μερικές φορές διαρροϊκές κενώσεις κίτρινου χρώματος. Επίσης εμφανίζεται και η τυφική ροδάνθη στην κοιλιά και το κάτω μέρος του στήθους.
Το αμφίβιο στάδιο ή στάδιο των μεγάλων διακυμάνσεων του πυρετού, κατά το οποίο υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις του πυρετού και εξακολουθούν όλα τα συμπτώματα της νόσου. Είναι το πιο επικίνδυνο στάδιο.
Το στάδιο καθόδου, κατά το οποίο υποχωρεί σιγά σιγά ο πυρετός και βελτιώνονται όλα τα συμπτώματα της νόσου.