Σύμφωνα με τα ευρήματα μελέτης από το Harvard Medical School και του Harvard TH Chan School of Public Health, η αρχική λήψη μιας συνταγής αντιβιοτικού για μια ιογενή οξεία αναπνευστική λοίμωξη – ο τύπος της λοίμωξης που δεν ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά – αυξάνει την πιθανότητα ένας ασθενής ή τα μέλη της οικογένειας του να λάβουν στο μέλλον συνταγές αντιβιοτικών όταν αναζητήσουν φροντίδα για παρόμοιες λοιμώξεις. Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Clinical Infectious Diseases είναι η πρώτη που μετράει πώς τα διαφορετικά μοντέλα συνταγογράφησης αντιβιοτικών επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ασθενών που αναζητούν φροντίδα και τη χρήση αντιβιοτικών μακροπρόθεσμα.
Τα ευρήματα είναι ανησυχητικά και υποδηλώνουν ότι από τη στιγμή που θα δοθεί μια ακατάλληλη συνταγή για μια ιογενή λοίμωξη, μπορεί να ανοίξει η πύλη για περισσότερη χρήση αντιβιοτικών. Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών είναι συχνή. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι σχεδόν το ένα τέταρτο των αντιβιοτικών που συνταγογραφούνται σε περιβάλλον εξωτερικών ασθενών χορηγούνται ακατάλληλα για μια διάγνωση που δεν δικαιολογεί θεραπεία με αντιβιοτικά.
“Οι επιλογές που κάνουν οι γιατροί σχετικά με τη συνταγογράφηση αντιβιοτικών μπορεί να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις όταν οι ασθενείς επιλέγουν να λάβουν φροντίδα αργότερα”, δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Zhuo Shi, του Harvard–MIT Program in Health Sciences and Technology. “Ένας γιατρός που συνταγογραφεί ένα αντιβιοτικό πρέπει να καταλάβει ότι δεν είναι μόνο μια μικρή συνταγή για ένα ακίνδυνο αντιβιοτικό, αλλά μια πιθανή πύλη για ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα.”
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από έναν εθνικό ασφαλιστικό φορέα για να αναλύσουν περισσότερες από 200.000 αρχικές επισκέψεις για οξείες αναπνευστικές λοιμώξεις (ΟΑΛς) σε 736 κέντρα επείγουσας φροντίδας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε αυτά τα κέντρα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ποσοστά συνταγογράφησης αντιβιοτικών για ΟΑΛς διέφεραν σημαντικά μεταξύ των γιατρών. Στο υψηλότερο τεταρτημόριο, το 80% των γιατρών συνταγογράφησε αντιβιοτικά για ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις και στο χαμηλότερο, το 42%. Για να κατανοήσουν τον αντίκτυπο της μεγαλύτερης συνταγογράφησης αντιβιοτικών, οι ερευνητές εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός ότι οι ασθενείς δεν επιλέγουν τον γιατρό επείγουσας περίθαλψης. Ανατίθενται ουσιαστικά τυχαία σε έναν γιατρό. Το γεγονός ότι οι ασθενείς επείγουσας φροντίδας βλέπουν τυχαία έναν συγκεκριμένο γιατρό αποκλείει την πιθανότητα οι ασθενείς να επιλέγουν το γιατρό που γνώριζαν ότι θα τους έδιναν πιθανώς αντιβιοτικά για τη ιογενή λοίμωξη, επιτρέποντας στους ερευνητές να εξετάσουν την επίδραση της συμπεριφοράς του γιατρού στη μελλοντική συμπεριφορά του ασθενούς.
Ένα έτος μετά από μια αρχική επίσκεψη για ARI, οι ασθενείς των γιατρών στην ομάδα με την υψηλότερη συνταγογράφηση έλαβαν 14,6% περισσότερα αντιβιοτικά για ARI – τρεις επιπλέον συνταγές αντιβιοτικών που συμπληρώθηκαν ανά 100 ασθενείς – σε σύγκριση με τους ασθενείς που στην ομάδα γιατρών με τη χαμηλότερη συνταγογράφηση αντιβιοτικών.
Γιατί; Στην περίπτωση μιας ιογενούς ασθένειας, οι ασθενείς αποδίδουν εσφαλμένα τη βελτίωση στα συμπτώματα τους στα αντιβιοτικά. Φυσικά, την επόμενη φορά που θα έχουν παρόμοια συμπτώματα πιστεύουν ότι χρειάζονται περισσότερα αντιβιοτικά, ανέφεραν οι ερευνητές.
“Θα ακούσετε πολλούς ανθρώπους να λένε,“Κάθε χειμώνα χρειάζομαι αντιβιοτικά για τη βρογχίτιδα”, δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Ateev Mehrotra, του Ινστιτούτου Blavatnik της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. “Τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν στην πραγματικότητα, αλλά οι ασθενείς τείνουν να αντιλαμβάνονται ένα όφελος. Ο εντυπωσιακός όρος για αυτό το ψυχολογικό φαινόμενο είναι« ψευδαίσθηση συσχετισμού»”,
«Παίρνουν αντιβιοτικά και αισθάνονται καλύτερα, όχι επειδή τα αντιβιοτικά έχουν λειτουργήσει αλλά επειδή η μόλυνση έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της», είπε ο Mehrotra. “Την επόμενη φορά που θα αρρωστήσουν με παρόμοια συμπτώματα θα επιστρέψουν στο γιατρό για να πάρουν άλλη συνταγή.”
Και το μάθημα δεν μαθαίνεται μόνο από τους ίδιους τους ασθενείς. Οι σύζυγοί τους παρουσίασαν παρόμοιες αυξήσεις στις επισκέψεις και τη χρήση αντιβιοτικών για ΟΑΛς.
Η ακατάλληλη χρήση αντιβιοτικών είναι ένα σοβαρό πρόβλημα, ανέφεραν οι ερευνητές, σημειώνοντας ότι η πρακτική αυξάνει άσκοπα τις δαπάνες, εκθέτει τους ασθενείς στον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών χωρίς ιατρικό λόγο και οδηγεί στην αύξηση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηριακών στελεχών.
Ενώ υπάρχουν πολλές ανέκδοτες καταγραφές όπου ορισμένοι γιατροί λένε ότι δίνουν αντιβιοτικά σε ασθενείς που τους το ζητούν για να βελτιώσουν την ικανοποίηση του ασθενούς, οι ερευνητές ήθελαν να δουν αν και πώς η συμπεριφορά συνταγογράφησης του γιατρού μπορεί να τροφοδοτεί το αποτέλεσμα. Ξεκίνησαν να απαντήσουν στην ερώτηση: Θα μπορούσε μια αρχική συνταγή από ιατρό υψηλής συνταγογράφησης να καθοδηγήσει τη μελλοντική συμπεριφορά αναζήτησης αντιβιοτικών από τους ασθενείς;
Η μελέτη, ανέφεραν οι ερευνητές, υπογραμμίζει την συνεχόμενη ανάγκη εκπαίδευσης κλινικών και ασθενών σχετικά με τη μείωση της ακατάλληλης συνταγογράφησης, καθώς και τη συνολική υπερβολική χρήση αντιβιοτικών και τους σχετικούς κινδύνους της.
Πηγή: Harvard Medical School, by Jake Miller, November 9, 2020 https://hms.harvard.edu/news/launching-pad