Απώλεια της συνείδησης, της κινητικότητας και της αισθητικότητας που οφείλεται συνήθως σε εγκεφαλική αιμορραγία, μπορεί όμως να προκληθεί και από θρόμβωση ή εμβολή αιμοφόρου αγγείου του εγκεφάλου. Μπορεί να συμβεί και μετά από τραυματισμό του εγκεφάλου ή στα πλαίσια θερμοπληξίας. Συχνά, η προσβολή είναι ξαφνική υπό συνθήκες φαινομενικής υγείας και συνοδεύεται από πτώση στο έδαφος του προσβαλλομένου σε κωματώδη κατάσταση. Άλλες φορές, αντίθετα, η εμφάνιση αποπληξία είναι λιγότερο απότομη: το άτομο αισθάνεται σε ένα τμήμα του σώματος (κατά κανόνα στο άνω και στο κάτω άκρο της ίδιας πλευράς) μια προοδευτικά επιδεινούμενη αδεξιότητα στις κινήσεις και συγχρόνως χάνει την ευαισθησία στα ερεθίσματα.
Οι διαταραχές που προκαλεί η αποπληξία, δηλαδή η παράλυση των κινήσεων και η απώλεια της αισθητικότητας, μπορεί να αφορούν όλα τα μέλη του σώματος ή μόνο μερικά από αυτά· συχνά εμφανίζονται και διαταραχές του λόγου με ανικανότητα άρθρωσης λέξεων και με αδυναμία κατανόησης των λόγων άλλου προσώπου. Ο βαθμός σοβαρότητας των συμπτωμάτων εξαρτάται από τη θέση και την έκταση της εγκεφαλικής βλάβης. Όπως είναι γνωστό, κάθε περιοχή του εγκεφάλου διευθύνει ορισμένες λειτουργίες του οργανισμού, όπως για παράδειγμα την κίνηση των άκρων, την αντίληψη των αισθημάτων, την έκφραση και την κατανόηση του λόγου κλπ. Έτσι, είναι ευνόητο ότι ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου που υπέστη βλάβη από την αιμορραγία, παραβλάπτονται οι λειτουργίες που ελέγχονται από την περιοχή αυτή. Κατάληξη της αποπληξία μπορεί να είναι ο θάνατος, χωρίς ο άρρωστος να συνέλθει από το κώμα στο οποίο περιέπεσε ή η βαθμιαία επαναφορά της συνείδησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όμως, συνήθως μένει ως κατάλοιπο παράλυση ή πάρεση των κινήσεων και μειωμένη αισθητικότητα των δύο άκρων της αντίθετης πλευράς από την πλευρά του εγκεφαλικού ημισφαιρίου που υπέστη αιμορραγία.
Κάθε ημισφαίριο του εγκεφάλου ελέγχει και εναρμονίζει τα άκρα της αντίθετης πλευράς του σώματος· αν, για παράδειγμα, η βλάβη αφορά το αριστερό ημισφαίριο, ο άρρωστος παρουσιάζει ημιπληγία των άκρων της δεξιάς πλευράς, στην οποία και συνήθως προστίθενται οι διαταραχές του λόγου (αφασία). Για να συμβεί εγκεφαλική αιμορραγία, συνδυάζεται συνήθως αλλοίωση του αγγειακού τοιχώματος (σύφιλη, αθηροσκλήρυνση) και αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Σε περίπτωση θρόμβωσης, η αλλοίωση του αγγειακού τοιχώματος συνοδεύεται από επιβράδυνση της κυκλοφορίας του αίματος ή και αύξηση της πηκτικότητας. Η θεραπευτική αγωγή συνίσταται στη χορήγηση αγγειοδιασταλτικών, αναληπτικών, αντιβιοτικών φαρμάκων και οξυγόνου τη στιγμή της προσβολής. Όταν περάσει η οξεία φάση, εκτός από την αντιμετώπιση του αιτίου που προκάλεσε την αλλοίωση της αρτηρίας, όπως η αθηροσκλήρυνση, η σύφιλη ή η αρτηριακή υπέρταση, είναι σκόπιμο να αρχίσει σύντομα –εφόσον κρίνεται απαραίτητο– λογοθεραπεία και φυσιοθεραπεία. Έτσι επιτυγχάνεται συχνά ο περιορισμός των μόνιμων βλαβών του εγκέφαλου.