Ο όρος “νηματόζωο” αναφέρεται σε διάφορα παρασιτικά σκουλήκια που ανήκουν στην κατηγορία των σκουληκιών που ονομάζονται “Νηματώδη”. Τα νηματώδη μπορούν να προσβάλλουν σχεδόν οποιοδήποτε σύστημα του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων του πεπτικού, του αναπνευστικού, του καρδιαγγειακού, του εγκεφάλου, των ματιών και του συνδετικού ιστού. Ο όρος “νηματόζωο” χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει τις “ασκαρίδες“, οι οποίες είναι εντερικά νηματώδη του γένους των “ασκαριδών”. Οι ασκαρίδες είναι ένα κοινό παράσιτο των πτηνών συντροφιάς και ειδικότερα των cockatiels, budgies και των εισαγόμενων macaws. Η ύπαρξή τους είναι συχνότερη στα πουλιά που εκτρέφονται σε υπαίθριο χώρο και έχουν άμεση πρόσβαση στο έδαφος. Η προσβολή από ασκαρίδες ονομάζεται “ασκαρίαση”
Κύκλος ζωής των ασκαρίδων
Οι ασκαρίδες έχουν άμεσο κύκλο ζωής. Ένα πουλί λαμβάνει τα αβγά του παρασίτου συνήθως μέσω της κατανάλωσης μολυσμένης τροφής ή νερού. Από τα αβγά εκκολάπτονται προνύμφες στο λεπτό έντερο. Εκεί, ωριμάζουν σε ενήλικα σκουλίκια. Τα σκουλήκια αναπαράγονται και τα θηλυκά γεννούν τα αβγά τους τα οποία περνούν στη συνέχεια στα περιττώματα. Τα αβγά παραμένουν μολυσματικά στο περιβάλλον για τουλάχιστον 2-3 εβδομάδες και μπορούν να παραμείνουν για πολύ περισσότερο εφόσον υπάρχει αρκετή υγρασία.
Συμπτώματα ασκαρίασης
Τα πουλιά που έχουν προσβληθεί από ασκαρίδες μπορεί να αναπτύξουν διάρροια, ανορεξία και να εμφανίσουν απώλεια βάρους. Μερικά πουλιά μπορούν να αναμασούν ή να έχουν μειωμένη ποσότητα περιττωμάτων. Στα νεαρά πουλιά μπορεί να παρατηρηθεί διακοπή της ανάπτυξης. Σε σοβαρές προσβολές, τα σκουλήκια μπορούν να προκαλέσουν μερική ή πλήρη απόφραξη του εντέρου, η οποία με τη σειρά της μπορεί τελικά να προκαλέσει το θάνατο του πουλιού.
Διάγνωση ασκαρίασης
Τα ενήλικα σκουλήκια τα οποία έχουν μήκος συνήθως 2,5 – 3 εκατοστά, εμφανίζονται σπάνια. Συνήθως μια προσβολή από ασκαρίδες αναγνωρίζεται από τον εντοπισμό των αβγών στα περιττώματα. Για τον εντοπισμό τους χρησιμοποιείται ένα διάλυμα το οποίο χωρίζει τα αβγά από τα υπόλοιπα περιττώματα και το δείγμα που προκύπτει εξετάζεται μικροσκοπικά.
Θεραπεία προσβολής από σκουλήκια – ασκαρίασης
Για τη θεραπεία της ασκαρίασης χρησιμοποιούνται συνήθως φάρμακα που περιέχουν πυραντέλιο, παμοϊκό, πιπεραζίνη, φενμπενταζόλη, ή ιβερμεκτίνη. Συχνά συστήνεται η επανάληψη της θεραπείας μετά από 10-14 ημέρες. Εκτός από τη θεραπεία του πουλιού, θα πρέπει να γίνει επίσης απολύμανση του περιβάλλοντος χώρου για να αποτραπεί η επανεμφάνιση της μόλυνσης. Τα κλουβιά, οι ταΐστρες, οι ποτίστρες, φωλιές, και οποιαδήποτε παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα που έρχονται ενδεχομένως σε επαφή με τα περιττώματα, πρέπει να πλυθούν και να σκουπιστούν σχολαστικά. Τα αβγά είναι ανθεκτικά σχεδόν σε όλα τα απολυμαντικά. Ο καθαρισμός με ατμό μετά από τον καθαρισμό των ορατών περιττωμάτων, μπορεί να σκοτώσει όλα τα αυγά. Τα πουλιά με σοβαρή προσβολή, χρειάζονται συχνά υποστηρικτική αγωγή και διατροφική ενίσχυση με τα κατάλληλα συμπληρώματα.
Πρόληψη των μολύνσεων από νηματόζωα
Για την πρόληψη των μολύνσεων από νηματόζωα, θα πρέπει να υποβάλλονται σε καραντίνα όλα τα νέα πουλιά και να διενεργείται περιττωματική ανάλυση. Εάν τα πουλιά φυλάσσονται σε εξωτερικό χώρο, θα πρέπει να περιοριστεί η πρόσβασή τους στο έδαφος. Η τήρηση των κανόνων υγιεινής με τακτικό καθαρισμό των κλουβιών και όλων των υπολοίπων σκευών, μπορεί να προλάβει την ασθένεια. Επίσης, τα χαμηλά ποσοστά υγρασίας, μειώνουν την ικανότητα επιβίωσης των αβγών.