Πρόκειται για τον πόνο ή τη δυσφορία που νιώθουμε στο μέσο και ανώτερο τμήμα της κοιλιάς αντίστοιχα προς το ύψος του στομάχου. Ο πόνος είναι δυνατόν να επιμένει ή πιο σπάνια να αυξομειώνεται η έντασή του (υφέσεις και εξάρσεις). Η δυσπεψία αφορά σε όλες τις ηλικίες (ένα στα τέσσερα άτομα εμφανίζει δυσπεψία κάποια στιγμή στη ζωή του), ενώ άνδρες και γυναίκες παρουσιάζουν με την ίδια συχνότητα αυτά τα συμπτώματα.
Συμπτώματα
* Πόνος στο ‘στομάχι’ σαν βάρος ή κάψιμο.
* Φούσκωμα’ στο στομάχι (αίσθημα πληρότητας).
* Αίσθημα ‘καψίματος’ στο στήθος (νιώθεις το περιεχόμενο του στομάχου να επιστρέφει στον οισοφάγο).
* Ναυτία.
* Έμετος.
* Ερυγές (κοινώς ρεψίματα).
Τι προκαλεί δυσπεψία;
Η δυσπεψία συνήθως σχετίζεται με ερεθισμό του στομάχου (πεπτικό έλκος ή γαστρίτιδα) ή του οισοφάγου -όταν συνυπάρχει γαστροοισοφαγική παλινδρόμιση (οπότε το όξινο γαστρικό υγρό εισέρχεται στον οισόφαγο και καταστρέφει το βλεννογόνο του). Πολλές φορές δυσπεπτικά ενοχλήματα ενδέχεται να οφείλονται σε λήψη κάποιων φαρμάκων, όπως τα αντιφλεγμονώδη τα οποία καταστρέφουν το προστατευτικό στρώμα του στομάχου, ευνοώντας την ανάπτυξη ελκών. Υπάρχουν ακόμα πολλές άλλες ασθένειες, γνωστές και άγνωστες στο ευρύ κοινό, που θα μπορούσαν να ευθύνονται για τα δυσπεπτικά ενοχλήματα, όπως οι χολοκυστοπάθειες, οι παγκρεατίτιδες ή και οι όγκοι του γαστρεντερικού συστήματος, είναι όμως πολύ πιο σπάνιο η δυσπεψία να υποκρύπτει κάποια από αυτές. Στις περισσότερες περιπτώσεις (σχεδόν 60% των περιστατικών) τα δυσπεπτικά ενοχλήματα δεν αποδίδονται σε κάποιο συγκεκριμένο αίτιο, επομένως πρόκειται για λειτουργική δυσπεψία.
Πόσο σοβαρή είναι τελικά η δυσπεψία;
Δεδομένου ότι η δυσπεψία είναι πιθανόν να υποκρύπτει κάποια πάθηση, θα πρέπει να αναζητούμε τη βοήθεια του γιατρού μας, προκειμένου να εκτιμήσει την κατάστασή μας και να μας καθοδηγήσει.
Η συμβουλή του γιατρού χρειάζεται όταν συντρέχει κάποιος από τους παρακάτω λόγους:
* Ηλικία μεγαλύτερη των 50 χρόνων.
* Απώλεια βάρους χωρίς να το έχετε επιδιώξει.
* Δυσκολία στην κατάποση των τροφών (δυσκαταποσία).
* Συνυπάρχουν αρκετοί έμετοι.
* Τα κόπρανα έχουν πάρει ένα πολύ σκούρο μαύρο (‘σαν πίσσα’) χρώμα (δηλαδή μέλαινες κενώσεις που ίσως σχετίζονται με αιμορραγία από το γαστρεντερικό σύστημα).
* Υπάρχει κάποια ψηλαφητή μάζα στην κοιλιά.
Είναι απαραίτητο να γίνουν εργαστηριακές εξετάσεις;
Αυτό θα το αποφασίσει ο γιατρός λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό του ασθενούς, καθώς και την εξέταση στην οποία προέβη τη δεδομένη στιγμή. Εάν θεωρεί ότι η πιθανότερη διάγνωση είναι η λειτουργική δυσπεψία (δηλαδή η πιο ‘αθώα’ αιτιολογία), ο γιατρός μπορεί επίσης να ξεκινήσει ‘εμπειρικά’ τη θεραπεία χωρίς να ζητήσει εργαστηριακές εξετάσεις.
Εργαστηριακές εξετάσεις που βοηθούν στη διερεύνηση της δυσπεψίας
Γαστροσκόπηση (με ή χωρίς λήψη δείγματος για βιοψία) ή ακτινογραφίες του πεπτικού συστήματος (βαριούχο γεύμα). Εξετάσεις αίματος για την ανεύρεση λοίμωξης από το μικρόβιο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (το οποίο ενοχοποιείται για την πρόκληση γαστρίτιδας ή πεπτικού έλκους).
Με ποιους τρόπους απαλλάσσεται κανείς από αυτά τα συμπτώματα;
Στην περίπτωση της δυσπεψίας, εφόσον τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά που συναντάμε στο πεπτικό έλκος και στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμιση, παίρνουμε φάρμακα που είτε μειώνουν την οξύτητα του γαστρικού περιεχομένου είτε αυξάνουν την κινητικότητα του στομάχου. Αντιόξινα: με αυτές τις ουσίες μειώνεται -λόγω των χημικών ιδιότητων τους- η οξύτητα του γαστρικού υγρού. Ως εναλλακτική θεραπεία στα αντιόξινα, εάν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, είναι δυνατόν να χορηγηθούν φάρμακα που μειώνουν την οξύτητα του στομάχου αναστέλλοντας την παραγωγή του γαστρικού υγρού. Σε ορισμένες περιπτώσεις όπου η εμφάνιση των συμπτωμάτων που μιμούνται το πεπτικό έλκος συνδυάζεται με την ύπαρξη του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, εφαρμόζεται θεραπεία εκρίζωσης του μικροβίου. Οταν τα συμπτώματα σχετίζονται με διαταραχές της κινητικότητας του πεπτικού (το στομάχι δεν μπορεί να προωθήσει την τροφή προς το έντερο, με αποτέλεσμα να διογκώνεται δημιουργώντας αίσθημα δυσφορίας εξαιτίας της πίεσης του διαφράγματος), χρησιμοποιούνται φάρμακα τα οποία αυξάνουν την κινητικότητά του (προκινητικά του πεπτικού συστήματος). Τα σημαντικότερα φάρμακα αυτής της κατηγορίας είναι η σιζαπρίδη και η δομπεριδόνη.
Πρόληψη
* Διακόψτε το κάπνισμα.
* Αποφύγετε τις τροφές που σας ενοχλούν ‘στο στομάχι’.
* Μειώστε όσο γίνεται το στρες.
* Εάν η δυσπεψία συνδυάζεται με γαστροοισοφαγική παλινδρόμιση, μην ξαπλώνετε αμέσως μετά το φαγητό και ανυψώστε το προσκέφαλο του κρεβατιού σας.
* Συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν πάρετε οποιαδήποτε φάρμακα.
* Αποφύγετε τα ‘λουκούλεια’ γεύματα.