Ιγμορίτιδα και φλεγμονές παραρρινίων. Αίτια, Συμπτώματα, Θεραπεία
Τα οστά του προσώπου γύρω από την μύτη μας, σχηματίζουν και εμπεριέχουν κοιλότητες επενδεδυμένες με βλεννογόνο (το αναπνευστικό επιθήλιο που είναι ίδιο με αυτό που επενδύει το εσωτερικό της μύτης μας). Κάθε μια από αυτές επικοινωνεί με τη ρινική κοιλότητα μέσω ενός μικρού στομίου.
Όλες μαζί τις αποκαλούμε παραρρίνιους κόλπους και είναι:
* Τα ιγμόρεια,
* Οι μετωπιαίοι κόλποι,
* Ο σφηνοειδής κόλπος,
* Οι ηθμοειδείς κυψέλες
Εάν οι κοιλότητες αυτές αναπτύξουν φλεγμονές, τότε μιλάμε για παραρρινοκολπίτιδες που μπορεί να είναι οξείες προσβολές ή χρόνιες μορφές που κάνουν εξάρσεις και υφέσεις των συμπτωμάτων τους. Οι παραρρινοκολπίτιδες αφορούν όλες τις ηλικίες και η πιο συνήθης από αυτές είναι η ιγμορίτιδα.
Μορφές ιγμορίτιδας
Διακρίνουμε οξεία και χρόνια ιγμορίτιδα
Η οξεία εμφανίζεται συχνά μετά από ιογενή λοίμωξη (όπως το κοινό κρυολόγηµα). Διαρκεί έως οκτώ ημέρες και υποχωρεί. Δεν χρειάζεται αντιβίωση. Χρόνια ονομάζουμε την ιγμορίτιδα όταν η φλεγμονή παρατείνεται περισσότερο από τρεις μήνες. Εάν μια οξεία ιγμορίτιδα παραταθεί από 4 έως 12 εβδομάδες αποκαλείται υποξεία ιγμορίτις. Είναι πιθανό να υπάρχει επιμόλυνση με βακτηρίδια οπότε θα χρειαστεί αντιβίωση.
Τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας
Ο ασθενής παραπονείται για ρινική συμφόρηση (μπούκωμα). Η μύτη του από την οποία εξάλλου ξεκινά η φλεγμονή, είναι ‘’βουλωμένη’’ και η όσφρηση μπορεί να επηρεαστεί (έως και ανοσμίας). Εάν το ιγμόρειο επικοινωνεί με τη ρινική κοιλότητα διότι το στόμιο επικοινωνίας παραμένει ανοιχτό, μπορεί να υπάρχουν εκκρίσεις που είναι βλεννώδεις ή και πυώδεις. Άλλα συμπτώματα είναι η κεφαλαλγία και ο δυνατός πόνος που εντοπίζεται στις παρειές αλλά μπορεί να αντανακλά στο μάτι ή σε δόντι της άνω γνάθου. Χαρακτηριστικό της κεφαλαλγίας, ιδίως στις χρόνιες ιγμορίτιδες, είναι ότι ο ασθενής νοιώθει τον πόνο να δυναμώνει όταν σκύβει ή όταν βήχει.
Από το απλό κρυολόγηµα στην ιγμορίτιδα
Τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας μοιάζουν µε αυτά που έχουμε στο κρυολόγηµα. Η διαφορά είναι ότι ενώ στο κρυολόγημα το αρχικό μπούκωμα ‘’ξεσπάει’’ σύντομα σε καταρροή με καθαρή βλέννα και τελικά υποχωρεί, στην ιγμορίτιδα οι εκκρίσεις προοδευτικά γίνονται πηχτές, κίτρινες (πυώδεις), ίσως δε και δύσοσμες. Οι ημέρες περνούν (πάνω από οκτώ) και τα συμπτώματα επιμένουν. Ο ασθενής βήχει, νοιώθει ‘’βάρος’’ στο πρόσωπο και εκκρίσεις ‘’να τρέχουν’’ στο ρινοφάρυγγα (πίσω από τη μύτη). Τα συμπτώματα αυτά πρέπει φυσικά να τον οδηγήσουν στον γιατρό.
Διάγνωση
Συνήθως είναι κλινική. Οι ακτινογραφίες των ‘’κόλπων προσώπου’’ δεν συνηθίζονται στην εποχή μας για αποφυγή ακτινοβολίας. Μπορεί να χρειαστεί ενδοσκοπικός έλεγχος και ίσως καλλιέργεια υλικού που παίρνουμε από τον μέσο ρινικό πόρο. Ασύνηθες αλλά όχι αδύνατο είναι να χρειαστεί αξονική τομογραφία σε προχωρημένα περιστατικά, ιδίως αν αυτά πρόκειται να αντιμετωπιστούν χειρουργικά.
Θεραπεία
Στην ιογενή ιγμορίτιδα η θεραπεία είναι υποστηρικτική. Συνήθως ένα αποσυμφορητικό σε μορφή σπρέι είναι αρκετό. Ρινικές πλύσεις µε αλατούχα διαλύµατα μπορούν να χρησιμεύσουν ενώ οι εισπνοές ευκαλύπτου ανακουφίζουν. Στην αποδεδειγμένα μικροβιακή ιγμορίτιδα χρειάζεται αντιβίωση ενώ πρέπει να αποσυµφορηθεί ο βλεννογόνος και να μειωθεί το οίδημα στο στόμιο επικοινωνίας ώστε να έχουμε παροχέτευση των υγρών. Για άτομα με χρόνια ή υποτροπιάζουσα ρινοκολπίτιδα, υπάρχει πλέον μια νέα τεχνική καθετηριασμού και διαστολής των στομίων των παραρρινίων κόλπων με χρήση μπαλονιού (sinuplasty). Η τεχνική εφαρμόζεται με επιτυχία στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια και έχει έγκριση του FDA (ΗΠΑ). Γίνεται με γενική ή τοπική αναισθησία.
Χειρουργική επέμβαση
Αφορά τις χρόνιες μορφές ιγμορίτιδας και αποφασίζετε όταν εξαντληθούν τα περιθώρια φαρμακευτικής θεραπείας. Η χειρουργική τεχνική είναι η F.E.S.S. (Λειτουργική Ενδοσκοπική Χειρουργική παραρρινίων κόλπων). Γίνεται με ενδοσκοπικά όργανα, δεν έχει εξωτερικές τομές και δυσμορφίες και τα ποσοστά επιτυχίας είναι πολύ καλά. Προκλητικές αφορμές που ευνοούν την εγκατάσταση ιγμορίτιδας, εκτός από τις ιώσεις (κρυολόγημα), κάθε παθολογία της μύτης μπορεί να ευνοεί την ανάπτυξη ιγμορίτιδας.
Παρατίθενται μερικές αιτίες:
* Πολύποδες,
* Αλλεργική ρινίτιδα
* Αγγειοκινητική ρινίτιδα
* Σκολίωση του ρινικού διαφράγματος
* Κακώσεις μύτης που κλείνουν στο στόμιο επικοινωνίας του ιγμορείου.
* Σπορ και επαγγελματικά αίτια (καταδύτες, κολυμβητές)
* Φλεγμονές σε οδοντικές ρίζες (δόντια της άνω γνάθου)
* Φαρμακευτικά αίτια
Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι επίσης η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και το άσθμα. Για την σκολίωση του ρινικού διαφράγματος και την δυσχέρεια που προκαλεί στην αναπνοή, μια νέα τεχνική με Laser, υπόσχεται να δώσει λύση γιατί, με τοπική αναισθησία, χωρίς νάρκωση και αναίμακτα, μπορεί και ευθειάζει το στραβό διάφραγμα.
Επιπλοκές, κίνδυνοι, επιπτώσεις της ιγμορίτιδας
Η ιγμορίτιδα επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της ζωής αυτού που πάσχει. Η βουλωμένη μύτη, οι εκκρίσεις, ο βήχας, εμποδίζουν ένα φυσιολογικό ύπνο οδηγώντας σε κακουχία τον άρρωστο. Ενίοτε είναι δυνατόν να έχουμε σοβαρές επιπλοκές και κίνδυνο ακόμα και για τη ζωή του ασθενούς. Έχουν περιγραφεί περιπτώσεις (σπανιότατες ευτυχώς και σε βεβαρυμμένα περιστατικά από άλλα προβλήματα υγείας) με επέκταση της φλεγμονής στον οφθαλμό, ή δημιουργία μηνιγγίτιδας και αποστήματος στον εγκέφαλο.
Υποτροπιάζει μετά από αντιβίωση η ιγμορίτιδα;
Φυσικά. Ιδίως όταν το πρόβλημα που ευνοεί την φλεγμονή παραμένει αθεράπευτο (πχ. Πολύποδες, αλλεργίες σκολιώσεις διαφράγματος κλπ). Επιπλέον ρόλο έχουν η κακή διατροφή, το κάπνισμα, η καθυστέρηση επίσκεψης σε γιατρό όταν η ίωση παρατείνεται. Επίσης οι απότομες αλλαγές θερμοκρασίας και ο κλιματισμός από κακώς συντηρημένα κλιματιστικά, ο κακός εξαερισμός ιδίως στους εργασιακούς χώρους ή σε χώρους ηλικιωμένων ατόμων.