Τερηδόνα
Είναι η κυριότερη αιτία καταστροφής των δοντιών στο κόσμο σε άνδρες γυναίκες και παιδιά . Αρχίζει από λευκό ή φαιό στίγμα και εξελίσσεται από σε τρύπα και ολική καταστροφή του δοντιού . Τα αίτια της είναι τα οξέα (γαλακτικό οξύ ) που δημιουργούνται από τα τρόφιμα (γλυκά, αμυλώδη, όξινα ) και τον από αυξημένο αριθμό ενός συγκεκριμένου μικροβίου το Streptococcus Mutans. Προλαμβάνεται με σωστή στοματική υγιεινή, διατροφή και αποκαθίσταται με εμφράξεις (σφράγισμα).
Ουλίτιδα
Είναι φλεγμονή των ούλων που αν δεν θεραπευτεί εξελίσσεται σε περιοδοντίτιδα (που είναι σοβαρότερη) καταστροφή του οστού που στηρίζει τα δόντια . Τα δόντια αρχίζουν να κουνιούνται και τελικά πέφτουν . Αιτία είναι τα μικρόβια της οδοντικής πλάκας που αφήνεται και δεν αφαιρείται με το βούρτσισμα. Οδοντική πλάκα είναι το λευκό επίχρισμα που περιβάλει τα δόντια αποτελούμενο από μικρόβια και τροφές σε αποσύνθεση. Η ουλίτιδα εμφανίζεται με έντονα κόκκινα ούλα που αιμορραγούν (κυρίως στο βούρτισμα) φουσκωμένα και μαλακά. Η περιοδοντίτιδα εμφανίζει τα προηγούμενα συμπτώματα μαζί με περιοδοντικούς θύλακες, κινητικότητα των δοντιών και σταδιακή καταστροφή του οστού . Παράγοντες που ευθύνονται είναι η οδοντική πλάκα , κάπνισμα, διαβήτης, stress, φάρμακα (επιληψία), ορμονικές μεταβολές.
Ευαισθησία των δοντιών
Είναι ο πόνος που εμφανίζουν ένα ή περισσότερα δόντια που διαρκεί λίγο και εμφανίζεται με την λήψη γλυκών, κρύων, ζεστών, ξινών τροφών ή με το άγγιγμα ή την πίεση .
Όταν ο πόνος εμφανίζεται με την πίεση μπορεί να οφείλεται :
* από δάγκωμα κάτι σκληρού όπως κοκαλάκι , ξηρού καρπού .
* ύπαρξη περιοδοντικού θύλακα
* οδοντικό απόστημα.
Όταν ο πόνος εμφανίζεται με το ζεστό ή το κρύο οφείλεται :
* σε πρόσφατη έμφραξη και συνήθως υποχωρεί.
* σε τερηδόνα που έφτασε στο νεύρο και δημιούργησε πολφίτιδα (οπωσδήποτε στον οδοντίατρο).
* αυχενική ευαισθησία.
Όταν ο πόνος εμφανίζεται στο γλυκό, ξινό, άγγιγμα οδοντόβουρτσας οφείλεται σε αυχενική ευαισθησία .
Αυχενική ευαισθησία
Όταν τρίβουμε την οδοντόβουρτσα με δύναμη πάνω στα δόντια αφαιρείται το επάνω στρώμα της αδαμαντίνης (σμάλτο) και εμφανίζονται οι άκρες των νεύρων που είναι ευαίσθητες στα ερεθίσματα . Όταν τρώμε ή πίνουμε πολλά ξινά τρόφιμα διαβρώνουν την εξωτερική επιφάνεια των δοντιών και εμφανίζονται οι άκρες των νεύρων. Όταν από κάποιο κτύπημα σπάσει ένα κομματάκι δόντι πάλι μπορεί να εμφανιστούν οι άκρες των νεύρων . Γενικά η ευαισθησία των δοντιών που οφείλεται σε αυχενική ευαισθησία μπορεί να φύγει με πλύσιμο των δοντιών με ειδικές οδοντόκρεμες . Αν δεν θεραπευτεί με τις οδοντόκρεμες πρέπει να πάμε στον οδοντίατρο γιατί μπορεί να συντρέχουν οι άλλες αιτίες που αναφέραμε και να θέλουν θεραπεία .
Ξηροστομία
Οφείλεται σε έλλειψη κανονική ποσότητας σάλιου. Εμφανίζεται σε άνδρες και γυναίκες. Μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις των σιαλογόνων αδένων (αδένες που παράγουν σάλιο ), σε νοσήματα όπως διαβήτης (ζάχαρο) , σε φάρμακα (για την πίεση ,ηρεμιστικά , αντικαταθλιπτικά ), στο κάπνισμα , στο stess, στη κατάθλιψη , σε ορμονικού παράγοντες κατά την εμμηνόπαυση και τέλος σε ακτινοθεραπεία (ακτινοβολίες ) για καρκίνο στο κεφάλι ή στο τράχηλο . Η έλλειψη κανονικής ποσότητας σάλιου (άσχετα από την αιτία ) μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες τερηδόνες , ραγάδες (σχισμές ) στους βλεννογόνους ,δυσκολία στη κατάποση της τροφής , ενοχλήσεις στο ύπνο. Πέρα από όποια θεραπεία χρειαστεί ο οδοντίατρος μπορεί να χορηγήσει βοηθητικά ειδικά ζελέ, χάπια , τσίχλες (χωρίς ζάχαρη ) που προάγουν την παραγωγή σάλιου .
Κακοσμία του στόματος
Η κακοσμία του στόματος είναι μια δυσάρεστη κατάσταση που ενοχλεί το ίδιο το άτομο αλλά περισσότερο αυτούς που βρίσκονται κοντά του αλλά διστάζουν να του το πουν. Είναι ενοχλητική και έχει συνέπειες στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Σε ποσοστό 90% οφείλεται σε νοσήματα του στόματος (τερηδόνες, ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα , γλωσσίτιδα, στη κακή στοματική υγιεινή ( δεν πλένουμε τα δόντια ), στη λήψη τροφών (κρεμμύδια ,σκόρδα ) . Η κακοσμία δημιουργείται από το σάπισμα των υπολειμμάτων των τροφών σε συνεργασία με τα πολλά μικρόβια και την παραγωγή ενώσεων θείου που έχουν και τη χαρακτηριστική μυρωδιά . Άλλες αιτίες κακοσμίας είναι η ύπαρξη διογκωμένων αμυγδαλών στο λαιμό φαρυγγίτιδα (πονόλαιμος), δυσπεψία . Για τα αίτια από το στόμα η θεραπεία είναι η αποφυγή τροφών με μυρωδιά ή επίσκεψη στον οδοντίατρο. Για τον λαιμό σε ΩΡΛ και για το στομάχι σε γαστρεντερολόγο.
Πληγή στο στόμα
Γίνεται από λάθος όπως δάγκωμα της γλώσσας ή της παρειάς (μάγουλο) . Από τροφές πολύ ζεστές όπως πίτσα, λιωμένο τυρί που μπορεί να κολλήσει στη υπερώα (ουρανίσκο) και να προκαλέσει έντονο έγκαυμα . Η πληγή εμφανίζεται σαν κοκκινίλα ,πρήξιμο και περνά γρήγορα . Πλύσεις του στόματος με ήπια αντισηπτικά , χαμομήλι , σόδα του φαγητού διαλυμένη στο νερό βοηθούν .
Γλωσσίτιδα
Είναι φλεγμονή της γλώσσας που μπορεί να οφείλεται σε έντονο άγχος , μυκητίαση, αβιταμίνωση , βρώμικες τεχνικές οδοντοστοιχίες (μασέλες) ή άλλα νοσήματα . Εμφανίζεται με έντονο κάψιμο ,τσούξιμο ,αλλοίωση της γεύσης.
Γωνιακή χειλίτιδα (συγχειλίτιδα)
Συχνά στις γωνίες των χειλιών το δέρμα σκάει και δημιουργεί ραγάδες που πονούν , τσούζουν, ματώνουν όταν μιλάμε ,γελάμε , ανοίγουμε το στόμα, τρώμε κάτι ξινό. Οφείλεται σε αβιταμίνωση ,σε όσους φορούν μασέλες στη κακή σύγκλειση ,και άλλα ποικίλα αίτια που θα τα βρει ο οδοντίατρος. Θεραπευτικά βοηθάει αλοιφή με λίγο αναισθητικό και κορτιζόνη .
Άφθες
Είναι μικρές πληγές που εμφανίζονται οπουδήποτε μέσα στο στόμα. Εμφανίζονται σαν μια κόκκινη πληγή που καλύπτεται από άσπρο επίχρισμα (άσπρη κρούστα). Πονούν πολύ ειδικά όταν τρώμε κάτι ξινό ή αλμυρό. Εμφανίζονται όταν έχουμε πολύ άγχος , η άμυνα του οργανισμού είναι πεσμένη (μετά από αρρώστια) ή έτσι χωρίς φανερή αιτία. Θεραπεύονται από μόνες τους σε 10 -15 ημέρες. Μπορούμε να ανακουφιστούμε με πλύσεις με νερό και σόδα ή ειδική αλοιφή με αναισθητικό, αντισηπτικό και κορτιζόνη. Όταν εμφανίζονται συχνά συνιστάται ειδική φαρμακευτική αγωγή.
Επιχείλιος έρπητας
Οφείλεται σε ιό που υπάρχει μέσα στο σώμα μας σε λανθάνουσα κατάσταση (είναι ο ίδιος ιός με αυτόν της ανεμοβλογιάς) και ενεργοποιείται και δίνει συμπτώματα μετά από έκθεση στο ήλιο (ηλιοθεραπεία το καλοκαίρι), πτώση της άμυνας του οργανισμού (μετά από πυρετό), κατά την περίοδο στις γυναίκες, stress, σωματική καταπόνηση. Εμφανίζεται στα χείλια στην αρχή σαν ήπιο κάψιμο μετά έρχονται μικρές φυσαλίδες που σπάνε και αφήνουν μικρές πληγές με κρούστα . Οταν γελάμε ή ανοίγουμε πολύ το στόμα οι πληγές τεντώνονται πονάνε και ματώνουν . Κατά την περίοδο που ο ιός είναι σε έξαρση (εμφανίζει συμπτώματα καύσου, φυσαλίδες, πληγές) είναι μεταδοτικός με την προσωπική επαφή (φιλιά) και με αντικείμενα όπως οδοντόβουρτσες, μαντηλάκια ,πετσέτες. Για τη ανακούφιση και την επίσπευση της θεραπείας υπάρχουν ειδικές αλοιφές για τον επιχείλιο έρπη και ειδική φαρμακευτική αγωγή.
Απόστολος Καραμήτσος – Οδοντίατρος