Καλαμπόκι

Καλαμπόκι

Περιγραφή
Το καλαμπόκι ή αραβόσιτος ο κοινός (Zea Mays) ή αραποσίτι είναι σιτηρό της οικογένειας των ποοειδών και η ονομασία του μαρτυρά την μεγάλη περιπλάνηση του φυτού ανά τον κόσμο. Είναι ετήσιο, ψηλό φυτό με χοντρό όρθιο και συμπαγή βλαστό, στενά και μακριά φύλλα σε σχήμα σπαθιού και κυματιστά άκρα. Στην κορυφή του φυτού υπάρχει η αρσενική ταξιανθία που σχηματίζει θύσανο, έχει δε την ονομασία φόβη. Η θηλυκή ταξιανθία αποτελείται από ένα πλατύ στάχυ με παχύ άξονα, πάνω στον οποίο βρίσκονται τα άνθη σε σειρές. Η ταξιανθία αυτή ονομάζεται σπάδικας. Στη συνέχεια τη θέση των ανθών παίρνουν οι κόκκοι που καλύπτονται από φύλλα ενώ στη κορυφή του σπάδικα υπάρχει θύσανος αποτελούμενος από πολλές μακριές τριχοειδείς κλωστές.

Ιστορικά στοιχεία
Η καταγωγή του τοποθετείται μάλλον στο σημερινό Μεξικό (κοιλάδα Τεχουακάν), όπου ανακαλύφθηκε ο παλαιότερος καρπός  χρονολογούμενος από το 7000 π.Χ. ενώ το φυτό καλλιεργήθηκε συστηματικά από τους Μάγια, τους Ίνκας και τους Αζτέκους. Η ονομασία mays προέρχεται από τη γλώσσα Ταΐνη των ιθαγενών κατοίκων της Καραϊβικής, η οποία πέρασε αυτούσια σχεδόν στο λεξιλόγιο πολλών χωρών όπως Γερμανία, Γαλλία, Νορβηγία. Το καλαμπόκι εισήχθη στην Ελλάδα μόλις το 1600 μ.Χ.  από τη Βόρεια Αφρική εξ ου και η ονομασία «αραβόσιτος» (σίτος των Αράβων), ενώ η ετυμολογία της λέξης καλαμπόκι παραμένει άγνωστη παρόλο που η ίδια ρίζα της λέξης φαίνεται να χρησιμοποιείται από πολλές γειτονικές χώρες  – kalambok (Αλβανία), calambochi (Ιταλία), kalembek (Τουρκία).

Χρήσιμα μέρη
Ως θεραπευτικό βότανο (medicinal plant), χρησιμοποιούνται οι τριχοειδείς κλωστές (stigmata maydis),  που περιβάλλουν τον καρπό μαζί με τον φλοιό, τα πασίγνωστα σε όλους μας γένια ή μαλλιά ή μουστάκια καλαμποκιού.

Συστακτικά στοιχεία
Το προαναφερθέν μέρος του φυτού θεωρείται σήμερα από τους πιο θαυματουργούς πρωταγωνιστές της σύγχρονης βοτανοθεραπείας και ομοιοπαθητικής. Περιέχει βιταμίνες Β, C και Κ, πυρίτιο , ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο, φλαβονοειδή, πολυφαινόλες καθώς και το πρόσφατα ανακαλυφθέν παρα-άμινο-βενζοϊκό οξύ, ουσία που απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία και χρησιμοποιείται σήμερα ευρύτατα  στην παραγωγή αντηλιακών προϊόντων.

Θεραπευτικές ιδιότητες
Από πρώιμες ακόμα περιόδους είχε εκτιμηθεί η τονωτική επίδραση του βοτάνου στο αναπαραγωγικό σύστημα και έχει χρησιμοποιηθεί κατά παράδοση στη θεραπεία της υπογονιμότητας και την ανακούφιση από τους πόνους της περιόδου. Επίσης χρησιμοποιήθηκε εντατικά σε περιπτώσεις χολόλιθων και τη βελτίωση της ηπατικής λειτουργίας χάρις στην ηπαταγωγό του δράση. Σήμερα αποδίδονται στο φυτό αυτό διουρητικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες και θεωρείται ιδανική θεραπεία για περιπτώσεις δυσουρίας και ουρολοίμωξης, κυστίτιδας, προστατίτιδας, κολπίτιδας, νεφρίτιδας, ψαμμίασης, βλεννόρροιας.
Το καλαμπόκι ως γιατρικό του ουροποιητικού καταπραΰνει και χαλαρώνει την εσωτερική βλεννογόνο των ουρικών σωλήνων και της ουροδόχου κύστης, ανακουφίζοντας από τους ερεθισμούς και βελτιώνοντας τη ροή των ούρων και την απέκκρισή τους. Είναι χρήσιμο για τη συχνοουρία, που προκαλείται από ερεθισμό της ουροδόχου κύστης και των τοιχωμάτων της ουρήθρας και για τη δυσκολία στην ούρηση. Στην κινεζική ιατρική χρησιμοποιείται για να ανακουφίσει την κατακράτηση υγρών και τα τοπικά οιδήματα. Επίσης φαίνεται να έχει υπογλυκαιμικές ιδιότητες και συμμετέχει στην οποιοπαθητική αντιμετώπιση καταστάσεων σακχαρώδη διαβήτη. Στο φυτό αποδίδονται επίσης αντιοξειδωτικές, αποτοξινωτικές, αιμοκαθαρτικές και καρδιοτονωτικές επιδράσεις, χάρις στην ήπια αγγειοδιασταλτική του ιδιότητα. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί αρκετά αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση προβλημάτων νυχτερινής ενούρησης στα παιδιά, γεγονός που αποδίδεται στη γενικότερη ευεργετική επίδραση του βοτάνου στο ουροποιητικό του σύστημα. Τέλος, συνδυάζεται άριστα με την αγριάδα, την αχιλλαία για την θεραπεία της κυστίτιδας και το γάλλιο η το εκουιζέτο για τις πέτρες στα νεφρά).
Εξωτερικές χρήσεις (με τη μορφή αλοιφής ή λοσιόν) αφορούν την ίαση δερματικών πληγών, κάτι που σήμερα αποδίδεται στο πλούσιο περιεχόμενο σε φλαβονοειδή και σαπωνίνες (ουσίες με αντιβακτηριακή δράση).  Επίσης έχει καταπραϋντικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται σε εγκαύματα, εξανθήματα γενικής αιτιολογίας, τσιμπήματα εντόμων, εκδορές. Επίσης το πυρίτιο συμμετέχει στη σύνθεση κολλαγόνου και ελαστίνης, γεγονός που πιθανόν να ενισχύει την επουλωτική επίδραση του βοτάνου.

Τρόποι χρήσης
Τα μουστάκια καλαμποκιού χρησιμοποιούνται κατά βάση σε μορφή εγχύματος: χορηγούνται 1-3 κ σούπας αποξηραμένου βοτάνου για κάθε φλιτζάνι έτοιμου αφεψήματος. Καταναλώνεται 2-3 φορές την ημέρα, ιδανικά 2 ώρες πριν από κάθε γεύμα όταν πρόκειται για περιπτώσεις βακτηριακών μολύνσεων. Επίσης, το βότανο αυτό κυκλοφορεί και στην αγορά σε χύμα ή συσκευασμένη μορφή.

Προφυλαξεις – Παρενέργειες
Τα στίγματα του αραβοσίτου μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση σε άτομα με υπερευαισθησία. Υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει υποκαλιαιμία εξ’ αιτίας της διουρητικής της δράσης. Η υπερβολική δόση είναι επίσης πιθανό να παρέμβει σε ακολουθούμενη υπογλυκαιμική, υπερτασική ή υποτασική θεραπεία. Το αποφεύγουμε κατά την διάρκεια εγκυμοσύνης ή θηλασμού.

Leave a Comment