Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αποτελεί γενικά μια σπάνια μορφή καρκίνου, καθώς συνιστά μόλις το 1% του συνόλου των καρκίνων και διαπιστώνονται 0,5-10 νέες περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους κάθε χρόνο. Ωστόσο, αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου του ενδοκρινικού συστήματος. Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι τα 40-50 έτη και προσβάλλεται συχνότερα το γυναικείο φύλο σε σχέση με το αντρικό. Υπάρχουν τέσσερις μορφές καρκίνου του θυρεοειδούς, κάθε μία από τις οποίες παρουσιάζει διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετική πορεία. Έτσι, διακρίνουμε:
* Το θηλώδες καρκίνωμα. Αποτελεί τη συχνότερη μορφή και αυτή με την καλύτερη πρόγνωση. Τα ποσοστά ίασης είναι πολύ υψηλά. Αυτός ο τύπος αφορά στα κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της θυροξίνης, της κύριας ορμόνης που παράγει ο αδένας. Μπορεί να δώσει μεταστάσεις στους λεμφαδένες.
* Το θυλακιώδες καρκίνωμα. Είναι πολύ πιο σπάνιος τύπος καρκινώματος. Και αυτή η μορφή έχει καλή πρόγνωση αν και τα ποσοστά ίασης είναι κάπως χαμηλότερα από αυτά του θηλώδους καρκινώματος. Αφορά επίσης στα κύτταρα που παράγουν θυροξίνη. Μπορεί να δώσει μεταστάσεις στους πνεύμονες και στα οστά.
* Το μυελοειδές καρκίνωμα. Αφορά στα κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα που παράγουν την ορμόνη καλσιτονίνη. Παρουσιάζει μέτρια πρόγνωση. Είναι δυνατό να δώσει μεταστάσεις στους λεμφαδένες της περιοχής του τραχήλου, στους πνεύμονες, στα οστά και στο συκώτι. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνυπάρχει και με άλλες μορφές καρκίνου.
* Το αμετάπλαστο καρκίνωμα.Αποτελεί το 3% του συνόλου των καρκινωμάτων του θυρεοειδούς και αποτελεί τη μορφή με τη χειρότερη πρόγνωση. Εμφανίζεται συνήθως σε ηλικιωμένα άτομα, άνω των 65 ετών και εξελίσσεται πολύ γρήγορα.
Ποιές είναι οι αιτίες του καρκίνου του θυρεοειδούς
Οι αιτίες του καρκίνου του θυρεοειδούς δεν είναι απολύτως διευκρινισμένες, φαίνεται όμως ότι οπωσδήποτε ενέχεται γονιδιακός παράγοντας, καθώς άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς παρουσιάζουν μεγαλύτερες πιθανότητες να το αναπτύξουν μελλοντικά. Επίσης, ενοχοποιείται η ακτινοβολία σε νεαρή ηλικία (<15-20 ετών), όπως συμβαίνει για παράδειγμα σε ακτινοβολία της κεφαλής και του λαιμού για άλλους όγκους της περιοχής ή όπως συνέβη με το πυρηνικό ατύχημα του Τσέρνομπιλ, κατά το οποίο απελευθερώθηκαν μεγάλες ποσότητες ραδιενεργών στοιχείων στο περιβάλλον.
Ποιά είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του θυρεοειδούς
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς δε δίνει ιδιαίτερα συμπτώματα. Εκδηλώνεται συνήθως σαν ένα οζίδιο στην περιοχή του θυρεοειδούς, χωρίς άλλες εκδηλώσεις. Μόνο όταν μεγαλώσει πολύ σε μέγεθος είναι δυνατό να προκαλεί διαταραχές στην αναπνοή και στην κατάποση ή βραχνάδα στη φωνή. Πόνος συνήθως δεν υπάρχει. Βέβαια, τονίζεται ότι κάθε οζίδιο στην περιοχή του θυρεοειδούς δε σημαίνει απαραίτητα ότι πρόκειται για καρκίνωμα και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις, μέχρι και σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90%, πρόκειται για καλοήθη ογκίδια, που δεν εμπνέουν ιδιαίτερη ανησυχία. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, εάν το άτομο διαπιστώσει κάποια διόγκωση στην περιοχή του θυρεοειδούς του, πρέπει οπωσδήποτε να αναζητεί ιατρική συνδρομή για περαιτέρω διερεύνηση.
Πώς ο γιατρός θα διαγνώσει τον καρκίνο του θυρεοειδούς
Ο γιατρός που είναι υπεύθυνος για τη διερεύνηση του καρκίνου του θυρεοειδούς είναι ο ενδοκρινολόγος. Μετά από τη λήψη ενός πολύ καλού ατομικού και οικογενειακού ιστορικού, ο γιατρός θα προχωρήσει σε μια πολύ καλή ψηλάφηση της περιοχής για τη διαπίστωση ύπαρξης οζιδίων και κατόπιν θα ζητήσει τη διενέργεια υπερηχογραφήματος και σπινθηρογραφήματος του θυρεοειδούς. Οι ειδικές εξετάσεις αίματος με τις οποίες προσδιορίζονται τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα συνήθως είναι φυσιολογικές, εκτός εάν συνυπάρχει υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός. Η εξέταση που θα θέσει τη διάγνωση της παρουσίας ή όχι καρκινώματος του θυρεοειδούς είναι η λεγόμενη βιοψία με λεπτή βελόνη (FNA), κατά την οποία λαμβάνεται υλικό από το θυρεοειδή αδένα με τη βοήθεια ειδικής σύριγγας που εισάγεται από την εξωτερική επιφάνεια του λαιμού, το οποίο υλικό κατόπιν εξετάζεται κυτταρολογικά.
Ποιά είναι η θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς
Η θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς είναι κατεξοχήν χειρουργική και συνίσταται είτε σε εξαίρεση μέρους ή συνηθέστερα ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα. Μετά από τη χειρουργική επέμβαση, ακολουθεί συνήθως χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου, με σκοπό την καταστροφή του θυρεοειδικού ιστού που παραμένει μετά την επέμβαση. Η θεραπευτική προσέγγιση ολοκληρώνεται με τη χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής. Η εξωτερική ακτινοβολία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική θεραπεία στα αμετάπλαστα καρκινώματα ενώ η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται πολύ σπάνια και μόνο για τα αμετάπλαστα καρκινώματα, καθώς παρουσιάζει αμφίβολα ή καθόλου αποτελέσματα. Μετά από τη διενέργεια θυρεοειδεκτομής ο ασθενής τίθεται σε τακτική παρακολούθηση για την έγκαιρη διαπίστωση πιθανής υποτροπής ή παρουσίας μεταστάσεων. Η παρακολούθηση αυτή συνίσταται σε συχνές ειδικές εξετάσεις αίματος με τις οποίες παρακολουθούνται ορισμένοι δείκτες χαρακτηριστικοί της παρουσίας υποτροπής ή μετάστασης, καθώς επίσης και σε ολόσωμα σπινθηρογραφήματα, με σκοπό την απεικόνιση τέτοιων εστιών. Σε περίπτωση διαπίστωσης υποτροπής ή μετάστασης είναι δυνατό να απαιτηθεί επανάληψη της χειρουργικής επέμβασης ή χρήση μεγάλης δόσης ραδιενεργού ιωδίου, με σκοπό την καταστροφή του καρκινικού ιστού.