Το φαινόμενο των συχνών ή υποτροπιαζουσών ουρολοιμώξεων παρουσιάζει σταθερά ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια, με ιδιαίτερη έξαρση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η κυστίτιδα αποτελεί την πιο συχνή πάθηση, η οποία ταλαιπωρεί κυρίως τις γυναίκες και δυστυχώς είναι δύσκολο να «ξεφορτωθεί» κανείς τα ενοχλητικά της συμπτώματα.
Πώς μπορείτε να διαπιστώσετε αν πάσχετε από ουρολοίμωξη / κυστίτιδα;
Η συμπτωματολογία που μπορεί να έχει ένας ασθενής είναι η συχνοουρία, η νυχτουρία, το αίσθημα καύσου κατά την ούρηση, η αδυναμία συγκράτησης των ούρων, οι κρυάδες, τα ρίγη ακόμη και ο πυρετός. Αν υπάρχει έντονη δυσφορία και πόνος κατά την ούρηση, ο οποίος συνοδεύεται από κάψιμο, τότε μάλλον υπάρχει περίπτωση να υποφέρετε από κυστίτιδα. Συνήθως ο ασθενής ακόμη και όταν έχει ολοκληρώσει την ούρηση αισθάνεται ότι εξακολουθεί να επιθυμεί να ουρήσει. Ένα επίσης σύμπτωμα είναι και η αιματουρία, αλλά και η δυσάρεστη οσμή. Αν η οσμή αυτή συνοδεύεται και από θολό χρώμα ούρων, τότε σίγουρα πρέπει να κλείσετε άμεσα ραντεβού για μία καλλιέργεια ούρων. Η ουρολοίμωξη και η κυστίτιδα παρουσιάζονται πολύ συχνά στις γυναίκες. Υπολογίζεται μάλιστα ότι περίπου το 70% των γυναικών θα νοσήσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του από κάποιας μορφής ουρολοίμωξη/ κυστίτιδα. Καθώς η γυναίκα περνά από την εφηβεία στην ενηλικίωση και στη συνέχεια στην ώριμη ηλικία η πιθανότητα να παρουσιάσει συμπτωματολογία κυστίτιδας αυξάνεται κατά 20%.
Αίτια της νόσου
Ο συνήθης ύποπτος για την κυστίτιδα είναι το μικρόβιο E.Coli, το οποίο ευθύνεται για περίπου το 90% των περιπτώσεων κυστίτιδας. Ωστόσο, υπάρχουν κι άλλα μικρόβια που μπορούν να την προκαλέσουν όπως ο πρωτέας, ο στρεπτόκοκκος, ο σταφυλόκοκκος και τα χλαμύδια. Ένας παράγων που ευθύνεται συχνά για την εν λόγω ασθένεια είναι και η συχνότητα της σεξουαλικής επαφής. Επίσης, ανωμαλίες στην ανατομία των ουροφόρων οδών, όπως παλινδρόμηση των ούρων, κυστεορθοκήλη, συγγενείς ανωμαλίες ή πέτρες στα νεφρά ή στον ουρητήρα μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο λοίμωξης των ουροφόρων οδών. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου είναι η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών, τα τοπικά αντισυλληπτικά (σπερματοκτόνο, διάφραγμα), η κακή υγιεινή της περιοχής που μπορεί να εκθέτει την ουρήθρα σε άμεσο κίνδυνο μεταφοράς μικροβίων από τον πρωκτό, η εγκυμοσύνη, οι λίθοι, η υπερτροφία του προστάτη, οι παθήσεις του νωτιαίου μυελού, η καταστολή του ανοσοποιητικού και η στένωση του ουροποιητικού.
Διάγνωση
Αν διαπιστώσετε ότι πάσχετε από κάποιο από αυτά τα συμπτώματα θα ήταν καλό να κάνετε άμεσα μία καλλιέργεια και μία ανάλυση ούρων. Στις περιπτώσεις ουρολοίμωξης ή κυστίτιδας θα βρεθούν περισσότερα πυοσφαίρια κατά οπτικό πεδίο, καθώς και το μικρόβιο που ευθύνεται για τη λοίμωξη. Στην ανάλυση ούρων είναι πιθανό να βρεθούν και κύλινδροι ερυθρών αιμοσφαιρίων. Στη συνέχεια, όταν εντοπιστεί ο ακριβής παθογόνος μικροοργανισμός η εξέταση θα δείξει με τη βοήθεια του αντιβιογράμματος ποιο είναι το αντιβιοτικό το οποίο καταπολεμά καλύτερα το συγκεκριμένο μικρόβιο. Το αντιβιόγραμμα αποτελεί μέρος της εξέτασης, και ουσιαστικά τοποθετούνται κάποια αντιβιοτικά πάνω στα μικρόβια, ώστε να καταλάβουμε σε ποιο αντιβιοτικό το μικρόβιο είναι ανθεκτικό ή ευαίσθητο. Καλό θα ήταν μετά από την εξέταση ο ασθενής να επισκεφθεί έναν ουρολόγο ή γυναικολόγο για μία καλλιέργεια κολπικού υγρού και μία γυναικολογική εξέταση, καθώς πολύ συχνά οι κυστίτιδες οφείλονται σε μικρόβια που έχουν αναπτυχθεί στον κόλπο (μυκητιάσεις, κολπίτιδες) και στη συνέχεια έχουν «μεταναστεύσει» στην ουρήθρα.
Αντιμετώπιση
Ο πρώτος τρόπος ανακούφισης από τα συμπτώματα της κυστίτιδας είναι με τη λήψη άφθονου νερού (πάνω από 2- 3 λίτρα). Στη συνέχεια, ο γιατρός θα δώσει αντιβιοτική θεραπεία. Σε περιπτώσεις υποτροπιαζουσών ουρολοιμώξεων συνιστάται η καθημερινή λήψη άφθονων υγρών, η κατανάλωση χυμού κράνμπερι, αλλά και η χορήγηση, όταν ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο, αντιβιοτικής θεραπείας σε μια μονή δόση. Όταν η κυστίτιδα προέρχεται από τη σεξουαλική επαφή ο γιατρός προτείνει τη λήψη μιας τέτοιου είδους θεραπείας, όπως επίσης και τη σωστή υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής. Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, θα χρειαστεί να γίνουν κάποιες επιπλέον εξετάσεις, όπως η κυστεογραφία, η ενδοφλέβια πυελογραφία, ή το υπερηχογράφημα των νεφρών και των ουρητήρων. Ο αρμόδιος γιατρός θα αποφασίσει σε ποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη μία τέτοια θεραπεία.
Προσοχή: Στην περίπτωση που η ουρολοίμωξη προέρχεται από πέτρα που βρίσκεται στον ουρητήρα απαγορεύεται η λήψη υγρών. Στις γενικές συμβουλές για την πρόληψη της νόσου και κυρίως της υποτροπής της συμπτωματολογίας της είναι η σωστή υγιεινή της περιοχής. Καλό θα ήταν να αποφεύγετε τα αντισηπτικά για τη συγκεκριμένη περιοχή και να προτιμάτε ένα σαπούνι με ουδέτερο pH. Συνιστάται επίσης το πλύσιμο της περιοχής αμέσως μετά τη σεξουαλική επαφή, και η κατανάλωση άφθονου νερού λίγο πριν και λίγο μετά την επαφή ώστε να επιταχυνθεί η διούρηση. Επίσης, είναι σημαντικό να πλένετε και να σκουπίζετε την περιοχή με φορά από εμπρός προς τα πίσω, ώστε να αποφευχθεί η μεταφορά των μικροβίων από τον πρωκτό προς τον κόλπο. Προτιμήστε να φοράτε βαμβακερά εσώρουχα για να αναπνέει το δέρμα, αλλά και να μην κολυμπάτε σε πολυσύχναστες πισίνες και σε νερά που είναι αμφίβολο αν είναι καθαρά. Τέλος, κάθε φορά που νιώθετε την ανάγκη να ουρήσετε θα πρέπει να το κάνετε το ταχύτερο δυνατό, διότι ακόμη και η συγκράτηση των ούρων ευνοεί την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών.
Γιατί αφορά κυρίως τις γυναίκες;
Οι λόγοι είναι καθαρά ανατομικοί. Η ουρήθρα των γυναικών είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με των ανδρών και ο κόλπος είναι πολύ κοντά στον πρωκτό ευνοώντας την είσοδο των παθογόνων μικροοργανισμών στην περιοχή. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο παίζει και η τριβή που δημιουργείται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Και η εμμηνόπαυση όμως αποτελεί μία συχνή αιτία ανάπτυξης ουρολοίμωξης, εφόσον τα τοιχώματα της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστεως καθίστανται πιο ευαίσθητα σε ερεθισμούς και μολύνσεις.