Ηπατίτιδα
Τι είναι ηπατίτιδα;
Η ηπατίτιδα είναι μία ασθένεια του ήπατος (συκώτι). Οι πιο γνωστοί ιοί ηπατίτιδας είναι οι Α, Β, C, D και Ε.
Πως εκδηλώνεται και εξελίσσεται το νόσημα;
Όλοι οι τύποι ηπατίτιδας έχουν παρόμοια εικόνα. Λίγους μήνες μετά την μόλυνση, ένα άτομο είναι δυνατόν να εμφανίσει οξεία ηπατίτιδα που εκδηλώνεται κυρίως με ίκτερο, έντονη αδυναμία, καταβολή, ανορεξία ναυτία και εμετούς. Σε μεγάλο ποσοστό όμως των περιπτώσεων η νόσος δεν παρουσιάζει συμπτώματα και για αυτό δεν αναγνωρίζεται. Η χρόνια ηπατίτιδα είναι μία σοβαρή νόσος που παρ’ ότι δεν παρουσιάζει συχνά συμπτώματα μπορεί να εξελιχθεί σε κίρρωση, ανεπάρκεια ή ακόμη και σε καρκίνο του ήπατος.
Πως θα ξέρω εάν έχω μολυνθεί από ηπατίτιδα;
Ο καλύτερος τρόπος για να διαπιστώσετε εάν έχετε μολυνθεί από κάποιον από τους ιούς της ηπατίτιδας είναι να κάνετε ειδικές εξετάσεις αίματος. Σε περίπτωση που βγουν θετικές θα πρέπει να επισκεφθείτε ειδικό γιατρό ή ειδικό κέντρο, ενώ πολλές φορές απαιτείται βιοψία ήπατος.
Ειδικές μορφές ηπατίτιδων
Ηπατίτιδα Α
Πως μεταδίδεται η ηπατίτιδα Α;
Η μετάδοση του ιού της ηπατίτιδας Α γίνεται μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού, δηλαδή μέσω χεριών που μολύνθηκαν με κόπρανα, μολυσμένο νερό, τροφές και ιδίως θαλασσινά-οστρακοειδή.
Πως εξελίσσεται η ηπατίτιδα Α;
H οξεία ηπατίτιδα Α είναι καλοήθης νόσος που αυτοπεριορίζεται σε μερικές εβδομάδες και ποτέ δεν μεταπίπτει σε χρόνια ηπατίτιδα Α.
Μέτρα πρόληψης για την ηπατίτιδα Α
Για την προφύλαξη από τον ιό της ηπατίτιδας Α πρέπει να τηρούνται αυστηροί κανόνες υγιεινής. Εμβολιασμός γίνεται σε ειδικές περιπτώσεις.
Ηπατίτιδα Β
Πως μεταδίδεται η ηπατίτιδα Β;
Συνήθεις τρόποι μετάδοσης του ιού της ηπατίτιδας Β είναι: μετάγγιση μολυσμένου αίματος, χρήση μολυσμένων οργάνων (βελόνες, σύριγγες, ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες), ετεροφυλοφιλικές ή ομοφυλοφιλικές σεξουαλικές επαφές, από την έγκυο μητέρα στο νεογνό. Άτομα υψηλού κινδύνου για ηπατίτιδα Β είναι οι συγγενείς φορέων, οι ομοφυλόφιλοι, οι ετεροφυλόφιλοι με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους, οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, οι πολυμεταγγιζόμενοι ασθενείς, οι αιμοκαθαιρόμενοι, οι μεταμοσχευμένοι, το υγειονομικό προσωπικό και το προσωπικό φυλακών.
Πως εξελίσσεται η ηπατίτιδα Β;
Αυτοθεραπεύεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και σε ποσοστό 90%.
Οδηγεί σε χρόνια ηπατίτιδα με αποτέλεσμα ο ασθενής να πάσχει χρονίως. Αυτό συμβαίνει σε ποσοστό 2-10% στους ενήλικες και σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό στα παιδιά.
Ηπατίτιδα C
Όπως και η ηπατίτιδα Β, μεταδίδεται μέσω του αίματος και των παραγώγων του, με τη χρήση μολυσμένων βελόνων, από τη μητέρα στο νεογνό της, με τη σεξουαλική επαφή με μολυσμένα άτομα. Η οξεία ηπατίτιδα C μπορεί να εκδηλωθεί με κόπωση, αδυναμία, ανορεξία, μυαλγίες και ίκτερο. Συνήθως όμως είναι ελαφράς μορφής και δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Υπολογίζεται ότι το 83% των περιπτώσεων οξείας ηπατίτιδας C εξελίσσεται σε χρόνια ηπατίτιδα C παρ’ ότι δεν παρουσιάζει συχνά συμπτώματα. Η χρόνια ηπατίτιδα C είναι μία σοβαρή νόσος που μπορεί να εξελιχθεί σε κίρρωση ή και καρκίνο του ήπατος. Τέλος, όπως και στην Β, ο ρόλος της ιντερφερόνης για τους χρόνιους φορείς είναι σημαντικός.
Μέτρα πρόληψης για την ηπατίτιδα Β και ηπατίτιδα C
Για την προφύλαξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β χορηγείται ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο και μία ειδική για τον ιό ηπατίτιδας Β ανοσοοφαιρίνη. Όλοι οι ασθενείς με ηπατίτιδα Β θα πρέπει να μην μοιράζονται με άλλους βελόνες ή προσωπικά αντικείμενα που μπορεί να έλθουν σε επαφή με το αίμα τους (οδοντόβουρτσες, ξυραφάκια και ότι προκαλεί μικροτραυματισμό). Όλα τα άτομα με πολλαπλούς ή άγνωστους ερωτικούς συντρόφους θα πρέπει να χρησιμοποιούν προφυλακτικό. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αποστειρωμένα εργαλεία πριν από διάφορες ενέργειες που μπορεί να προκαλέσουν μικροτραυματισμούς (π.χ βελονισμός). Τέλος, με την τήρηση κανόνων ατομικής υγιεινής και τον έλεγχο των εγκύων για εντοπισμό φορέων της ηπατίτιδας Β είναι δυνατόν να επιτευχθεί η πρόληψη του ιού.
Υπάρχει θεραπεία για την ηπατίτιδα B και C;
Η θεραπεία της οξείας φάσης είναι υποστηρικτική και όχι κατά του ιού. Αφού περάσει η οξεία φάση της ασθένειας, ελέγχεται η ηπατική λειτουργία του ασθενή και χορηγείται ιντερφερόνη, ριμπαβιρίνη ή λαμιβουδίνη όταν η νόσος δείχνει σημεία ενεργού χρονιότητας.
ΑΙDS
O ιός HIV που προκαλεί το AIDS, προσβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο αποτελεί τη βασική άμυνα του οργανισμού εναντίον των ασθενειών. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο ασθενής δεν μπορεί πλέον να εξουδετερώνει τα βακτηρίδια, τους ιούς, τα παράσιτα που του επιτίθενται και προσβάλλεται έτσι διάφορες λοιμώξεις. Οι χρήστες ναρκωτικών ουσιών που χρησιμοποιούν τις ίδιες σύριγγες βρίσκονται στην ζώνη υψηλού κινδύνου για αυτή τη θανατηφόρα μόλυνση.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ασθένειας;
Κατά τις πρώτες εβδομάδες της μόλυνσης με τον ιό HIV, ο ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα ανάλογα με αυτά της γρίπης για αυτό και είναι δύσκολη η διάγνωση του ιού. Τα συμπτώματα στην αρχή μπορεί να περιλαμβάνουν: πυρετό, πόνο στο λαιμό, εξάνθημα, αναγούλες και εμετούς, διάρροια, κούραση, πρήξιμο λεμφαδένων, πονοκέφαλο και πόνους στις αρθρώσεις και στους μυς. Τα συμπτώματα γίνονται σοβαρότερα με την πάροδο του χρόνου και με την αύξηση του χρόνου παραμονής του ιού στο σώμα του ασθενούς. Τα κυριότερα από αυτά τα συμπτώματα είναι: διογκωμένοι λεμφαδένες, πυρετός, ρίγος και νυχτερινός ιδρώτας, διάρροια, απώλεια βάρους, βήχας και δυσκολία αναπνοής, επίμονη παρατεταμένη κούραση, πληγές στο δέρμα, προβλήματα όρασης και πονοκέφαλοι, προσβολή από διάφορες μολύνσεις και ειδικά ορισμένες μορφές πνευμονίας.
Πως μεταδίδεται το AIDS;
O ιός του AIDS μπορεί να μεταδοθεί κατά τη σεξουαλική επαφή δια μέσου των υγρών του σώματος (όχι από το σάλιο), από μολυσμένο αίμα που μπορεί να βρίσκεται σε βελόνες που χρησιμοποιούνται από κοινού από χρήστες ναρκωτικών, από μολυσμένο αίμα και άλλα παράγωγα αίματος που δίνονται για μετάγγιση, και τέλος από οι μητέρες μπορούν να μεταδώσουν τον ιό στα βρέφη κατά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό ή ακόμη και το θηλασμό.
Ποια είναι η πρόληψη της μόλυνσης από τον ιό HIV;
Χρησιμοποιείστε κάθε φορά ένα καινούριο προφυλακτικό για οποιασδήποτε μορφής σεξουαλικής επαφής. Σε περίπτωση ενδοφλέβιας χρήσης ναρκωτικών ουσιών, ποτέ να μην μοιράζεστε βελόνες με άλλους αλλά να χρησιμοποιείτε καινούργιες καθαρές βελόνες για κάθε ένεση που κάνετε.
Σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες
Οι χρήστες ναρκωτικών ουσιών έχουν υψηλό επίπεδο επικινδυνότητας να προσβληθούν εκτός από το AIDS και από άλλες σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες, από τα οποία μερικά θεραπεύονται πλήρως ενώ άλλα έχουν σοβαρές συνέπειες, όπως στειρότητα και καρκίνο.
Οι συχνότερες ασθένειες που μεταδίδονται λόγω του σεξ:
* Γονόρροια ή βλενόρροια: Είναι μια ασθένεια που μεταδίδεται δια μέσου της σεξουαλικής επαφής. Στις γυναίκες που έχουν μολυνθεί εκδηλώνεται με πόνο ή κάψιμο κατά την ούρηση και πυώδεις εκκρίσεις (πύον) από τον κόλπο. Στους άντρες εκδηλώνεται με πόνο και κάψιμο κατά την ούρηση και με έντονη φαγούρα και κοκκίνισμα. Εάν η ασθένεια παραμείνει χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει στις μεν γυναίκες μόλυνση στις σάλπιγγες και ενδεχόμενη στειρότητα και στους άντρες μόλυνση του προστάτη.
* Έρπης των γεννητικών οργάνων: Ίσως να είναι το πιο συχνό μεταδιδόμενο νόσημα στον σεξουαλικά ενεργό πληθυσμό. Προσβάλλει την περιοχή των γεννητικών οργάνων. Εκδηλώνεται με πυρετό, πόνο στην ούρηση, κάψιμο και μικρές επώδυνες πληγές (έλκη) στα γεννητικά όργανα. Στις γυναίκες επίσης αυξάνει τον κίνδυνο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
* Σύφιλη: Η σύφιλη είναι μια μολυσματική ασθένεια που εκδηλώνεται σε τρία διαδοχικά στάδια. Αρχικά εμφανίζεται κάποια πληγή (έλκος) κυρίως στα γεννητικά όργανα που έχουν μολυνθεί. Στην συνέχεια εμφανίζονται εξανθήματα σε όλο το σώμα και στο τελευταίο στάδιο (μετά από χρόνια νόσου) παρουσιάζονται πολύ σοβαρά προβλήματα όπως ανεπανόρθωτες βλάβες στην καρδιά, στο συκώτι και στον εγκέφαλο. Επίσης η σύφιλη αυξάνει τις πιθανότητες για μόλυνση με τον ιό του AIDS.
Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο παρατηρείται η αύξηση των παραπάνω ασθενειών είναι η άγνοια και η αδιαφορία που δείχνουν οι νέοι σε θέματα που αφορούν την ασφάλεια της σεξουαλικής τους ζωής. Η ορθή χρήση του προφυλακτικού καθώς και η προσοχή στην επιλογή των ερωτικών συντρόφων μπορούν να αποδειχθούν αποτελεσματικά ενάντια στον κίνδυνο του AIDS και των άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών.