Τι είναι η νόσος
Η κίρρωση του ήπατος, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ένας χρόνιος ερεθισμός και μια μόλυνση του ήπατος. Δηλαδή ο όρος κίρρωση χρησιμοποιείται για να περιγράψει την σοβαρή και μη αναστρέψιμη βλάβη του ήπατος που έχει προκληθεί από την επίδραση σε αυτό ενός ή περισσότερων βλαπτικών παραγόντων για μεγάλο χρονικό διάστημα (αλκοόλ, ηπατίτιδα κα)
Πού οφείλεται η νόσος – Αίτια – Παράγοντες που την πυροδοτούν
Τα συνήθη αίτια της κίρρωσης του ήπατος είναι:
* Ο χρόνιος αλκοολισμός
* Η Ηπατίτιδα C
* Η αυτοάνοση ηπατίτιδα
* Η Ηπατίτιδα Β και Δ
* Κληρονομικές ασθένειες, όπως αιμοχρωμάτωση, νόσος Wilson, γαλακτοζαιμία.
* Ναρκωτικά, τοξίνες και οι μολύνσεις
* Μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα
* Απόφραξη χοληφόρων (από χολική κίρρωση)
* Η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα (αυτοάνοση πάθηση των χοληφόρων)
* Η επίδραση ηπατοτοξικών φαρμάκων και σπανιότερες καταστάσεις που σχετίζονται με το μεταβολισμό των σακχάρων και των υδατανθράκων
* Κίρρωση λόγω χρόνιας δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας (καρδιακή κίρρωση)
* Κυστική ίνωση
Πως εκδηλώνεται η νόσος – Συμπτώματα
* Πόνος στην κοιλιά
* Ηπατομεγαλία
* Σπληνομεγαλία
* Αποχρωματισμός του δέρματος, των ματιών και των βλεννογόνων, λόγω του αυξημένου επίπεδο χολερυθρίνης στο αίμα
* Απώλεια της όρεξης
* Ναυτία, μπορεί να σχετίζεται με διάταση της κοιλίας και την κυκλοφοριακή συμφόρηση του ήπατος
* Γενικευμένη αδυναμία
* Εξάντληση
* Απώλεια βάρους, που οφείλονται στον κακό μεταβολισμό της τροφής από το ήπαρ
* Φαγούρα
* Ερύθημα Palmar (αραχνοειδή αιμαγγειώματα) στο δέρμα
* Γυναικομαστία
* Ατροφία των όρχεων στους άνδρες
* Πόνο στα μακριά οστά (λόγω οστεοπόρωσης)
* Η κόπωση λόγω του χαμηλού μεταβολισμού
* Παραμορφώσεις των δακτύλων ( συνήθως των άνω άκρων) που προκλήθηκαν λόγω της πάχυνση της παλαμιαίας περιτονίας.
* Συμπτώματα από νόσους (π.χ. Ηπατική εγκεφαλοπάθεια, νεφρική ανεπάρκεια, Καρκίνος του ήπατος, κιρσοί οισοφάγου)
Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις
Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εικόνα – τα συμπτώματα, το ιστορικό του ασθενούς και το οικογενειακό ιστορικό.
Στις διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνονται:
* εξετάσεις αίματος,
* ακτινογραφία (για να δούμε το περίγραμμα της ηπατικής βλάβης)
* υπερηχογράφημα
* αξονική τομογραφία
* μαγνητική τομογραφία
* βιοψία ήπατος
Ποιες είναι οι επιπλοκές
* Οίδημα (το νερό συσσωρεύεται στα πόδια – οίδημα αστραγάλου)
* Ασκίτης
* Υποθρεψία
* Μώλωπες και αιμορραγία. (μειωμένη παραγωγή των πρωτεϊνών πήξης του αίματος προκαλεί μπλε κηλίδες)
* Ερύθημα Palmar, (κοκκινίλες στις παλάμες)
* Ίκτερος
* Χολόλιθοι αναπτύσσονται όταν η κίρρωση εμποδίζει την παροχέτευση της χολή στην χοληδόχο κύστη
* Ηπατική εγκεφαλοπάθεια
* Πυλαία υπέρταση
* Η αντίσταση στην ινσουλίνη με αποτέλεσμα την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2
* Καρκίνος του ήπατος
* Κιρσοί οισοφάγου – (Κιρσορραγία)
* Οστεοπόρωση
* Νεφρικής ανεπάρκεια
* Σεξουαλική ανικανότητα
Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης
Η κίρρωση είναι μια κατάσταση που δεν αντιστρέφεται. Αυτό σημαίνει πως αν το συκώτι καταστραφεί τελείως δεν υπάρχει καμία περίπτωση να ξαναγίνει όπως ήταν. Αυτό που χρειάζεται είναι , να προσπαθήσουμε να ελέγξουμε την αιτία που προκάλεσε τη βλάβη.
Η θεραπεία περιλαμβάνει:
1. Τη χρήση φαρμάκων όπως είναι οι Β αναστολείς, η σπιρονολακτόνη.
2. Τη χορήγηση φαρμάκων κατά του πρωτοπαθούς αιτίου της κίρρωσης όταν αυτό είναι εφικτό, όπως συμβαίνει με την ιντερφερόνη, τη λαμιβουδίνη και άλλους παράγοντες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ιογενούς ηπατίτιδας, τη κορτιζόνη για τη θεραπεία της αυτοάνοσης ηπατίτιδας κα.
3. Η θεραπεία της αλκοολικής κίρρωσης είναι προφανώς η διακοπή του αλκοόλ.
4. Την πρώιμη αναγνώριση και θεραπεία επικίνδυνων επιπλοκών όπως είναι η αυτόματη βακτηριακή περιτονίτιδα και η ηπατική εγκεφαλοπάθεια.
5. Την διενέργεια προληπτικά εμβολιασμών όπως είναι κατά της ηπατίτιδας Α και της ηπατίτιδας Β, κατά του ιού της γρίππης (ετησίως) και κατά του πνευμονιοκόκκου (κάθε πέντε χρόνια).
6. Τη διασφάλιση επαρκούς θρέψης (περιορισμός πρόσληψης άλατος αλλά διατροφή επαρκής σε θερμίδες και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά αλλά με προσοχή στην πρόσληψη πρωτεϊνών) και ήπιας σωματικής άσκησης.
7. Την αποφυγή φαρμάκων που μπορούν να επιδεινώσουν περαιτέρω την ηπατική βλάβη, όπως είναι η παρακεταμόλη (το Depon) αλλά και του αλκοόλ.
8. Σε περίπτωση κιρσορραγίας, γίνεται μέσω ενός σωλήνα που περνά από το στόμα στον οισοφάγο και στο στομάχι, τοπική έγχυση επάνω στις ραγείσες φλέβες, ενός παράγοντα που οδηγεί στη δημιουργία τοπικά θρόμβου και διακόπτεται η αιμορραγία.
9. Στα τελικά στάδια της κίρρωσης υπάρχει η δυνατότητα μεταμόσχευσης ήπατος
Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο – Πρόγνωση
Η κίρρωση είναι μια κατάσταση που δεν θεραπεύεται. Δεν έχει συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Οι σημαντικότερες αιτίες που προκαλούν κίρρωση είναι η κατάχρηση αλκοόλ, οι ηπατίτιδες, και το λίπος στο συκώτι. Η διακοπή του αλκοόλ, η λήψη θεραπείας για ηπατίτιδες, ο έλεγχος του σωματικού βάρους, η ρύθμιση του διαβήτη και των λιπιδίων του αίματος μπορούν να βοηθήσουν. Χρειάζεται τακτικός έλεγχος για τον έλεγχο των επιπλοκών. Καλό είναι, ο ασθενής να κάνει εμβόλιο για ηπατίτιδα Α και Β αν δε έχει εμβολιαστεί, και να προσέχει τα κρυολογήματα, καθώς η άμυνά του. είναι μειωμένη και ο κίνδυνος από λοιμώξεις μεγάλος.
Μανωλίδου Ζαχαρούλα – R.N., M.Sc., Γεωργαντάς Θεμιστοκλής – Γενικός Χειρουργός