Οξεία χολοκυστίτιδα
Τι είναι η νόσος
Είναι ασθένεια που αφορά τη χοληδόχο κύστη (το reservoir της χολης στον οργανισμό μας) και χαρακτηρίζεται από τη φλεγμονή της.
Που οφείλεται η νόσος – Αίτια – Παράγοντες που την πυροδοτούν
Η συχνότερη αιτιολογία είναι η στάση ροής της χολής από την χοληδόχο κύστη προς τον γαστρεντερικό σωλήνα (έντερο) που αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης μικροβίων. Η παρουσία χολόλιθων, διαταραχές της κένωσης της χοληδόχου κύστεως, ακατάστατα και πλούσια σε λίπη γεύματα μπορούν να πυροδοτήσουν «κωλικό» της χοληδόχου κύστεως και να οδηγήσουν σε σημειολογία φλεγμονής Προδιαθεσικοι παράγοντες: Ηλικία, γυναικείο φύλο. παχυσαρκία, απώλεια βάρους, Ολική παρεντερική σίτιση. κύηση, γενετική προδιάθεση – Παθήσεις τελικού ειλεού, φάρμακα.
Επιδημιολογικά στοιχεία
Εμφανίζεται: στο 10% του πληθυσμού, συχνότερα σε γυναίκες (20-55 ετών 5-20% και >50 ετών 25-30%).Ηλικιωμένοι. Συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες (Ινδιάνοι Pima 70%, Σκανδιναβοί 50%, Χιλιανοί), συγγενείς πρώτου βαθμού x 4,5. Σε ποσοστό πάνω από 90% αναγνωρίζεται η παρουσία χολόλιθων.
Πώς εκδηλώνεται η νόσος – Συμπτώματα
Η οξεία χολοκυστίτιδα εκδηλώνεται με πόνο στο επιγάστριο (πάνω από το στομάχι) και στο δεξιό υποχόνδριο . Ο πόνος συνοδεύεται από ναυτία και εμετούς. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει πυρετός, εκτός από τα πολύ εξασθενημένα η ηλικιωμένα άτομα, όπου η οξεία φλεγμονή είναι δυνατόν να εξελιχθεί χωρίς πυρετική κίνηση. Στο 10-30% των περιπτώσεων εμφανίζεται ίκτερος(η κίτρινη χροιά σους επιπεφυκότες και το δέρμα). Στη εξέταση, υπάρχει έντονη ευαισθησία στην ψηλάφηση του δεξιού υποχονδρίου και το σημείο Murphy είναι θετικό (διακοπή της εισπνευστικής κινήσεως, αν ο εξεταστής τοποθετήσει το χέρι του στο σημείο συναντήσεως του δεξιού πλευρικού τόξου με την υποκείμενη χοληδόχο κύστη από πρόκληση πόνου). Ο πόνος φαίνεται ότι επηρεάζεται από τις ξαφνικές κινήσεις του ασθενούς, το βήχα ή τη βαθιά εισπνοή.
Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις
Στη διαγνωστική διερεύνηση του ασθενούς με οξεία χολοκυστίτιδα περιλαμβάνονται:
* οι απλές ακτινογραφίες δεξιού υποχονδρίου,
* το υπερηχογράφημα,
* η ισοτοπική χολοκυστο-χολαγγειογραφία (HIDA) και μερικές φορές η αξονική τομογραφία.
* Βιοχημικές εξετάσεις επικουρικά
* Το υπερηχογράφημα έχει μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια στην περίπτωση της οξείας χολοκυστίτιδας Η υπερηχογραφική εικόνα της οξείας χολοκυστίτιδας είναι χαρακτηριστική. Η χοληδόχος κύστη είναι διατεταμένη, με παχύ τοίχωμα, περιέχει δε λίθους και ίζημα.
* Περιχολοκυστικό οίδημα υπάρχει επίσης σε πολλές περιπτώσεις.
* Η αξονική τομογραφία (CT) δίνει καλύτερη εικόνα της χοληδόχου κύστεως και των υγρών οργάνων, αλλά σπάνια κρίνεσαι αναγκαία.
* Η ισοτοπική χολοκυστοχολαγγειογραφία (HIDA) έχει μεγαλύτερη διαγνωστική ακρίβεια (91-97%) στην περίπτωση της οξείας χολοκυστίτιδας και θεωρείται εξέταση εκλογής. Η μη σκιαγράφηση της χοληδόχου κύστεως συνηγορεί για φλεγμονή ή απόφραξη του οργάνου.
Ποιες είναι οι επιπλοκές
Η μη έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της οξείας χολοκυστίτιδας μπορεί να οδηγήσει σε ενδοκοιλιακη φλεγμονή, εμπύημα χοληδόχου κύστεως νέκρωση τοιχώματος και ρήξεως αυτής συνθήκες επείγουσες και δύσκολες.
Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης
Διακόπη σίτισης από στομα και χορηγούνται αντιβιοτικά ευρέος φάσματος και αναλγητικά κατά προτίμηση ενδοφλέβια. Η περαιτέρω τακτική για την αντιμετώπιση της οξείας χολοκυστίτιδας θα εξαρτηθεί από το χρόνο της διάγνωσης σε σχέση με την έναρξη της νόσου, τη βαρύτητα της φλεγμονής και την απόψη του χειρουργού. Εφόσον η διάγνωση γίνει μέσα στο πρώτο 48ωρο και η φλεγμονή έχει τάση προς εξέλιξη και όχι προς ύφεση, ή συνυπάρχουν εμπύημα, εμφυσηματική χολοκυστίτιδα, σημεία περιτονίτιδας ή και σηπτικής καταπληξίας είναι προτιμητέο να γίνει επείγουσα χολοκυστεκτομή. Στις περιπτώσεις όπου η φλεγμονή είναι ήπια και έχει τάση προς υποχώρηση, μπορεί αρχικά να ακολουθηθεί συντηρητική αγωγή και να προγραμματιστεί η χολοκυστεκτομή μετά 2-3 μήνες, αφού θα έχει υποχωρήσει η φλεγμονή. Η ελάχιστα επεμβατική (λαπαροσκοπική) χειρουργική προτιμάται σήμερα.
Πώς να προφυλαχθείτε από τη νόσο – Πρόγνωση
Η πρόγνωση της οξείας χολοκυστίτιδας εξαρτάται κατά ένα μεγάλο βαθμό από την ηλικία του ασθενούς, τις συνυπάρχουσες παθολογικές καταστάσεις ιδίως του καρδιαγγειακού συστήματος και τις επιπλοκές της οξείας χολοκυστίτιδας. Η θνητότητα της οξείας χολοκυστίτιδας είναι γύρω στο 3%, αλλά μετά την ηλικία των 65 ετών φτάνει στο 10%.
Παπανικολάου Σπύρος – Γενικός Χειρουργός/Εντατικολόγος