Ναυτία
Πρόκειται για ένα δυσάρεστο συναίσθημα το οποίο είναι δύσκολο να καθοριστεί και συνήθως προηγείται του εμέτου. Ο ασθενής περιγράφει τη ναυτία ως αίσθηση ζάλης συνοδευόμενη από τάση για έμετο και άλλοτε ως ενοχλητική γαστρική ενόχληση που ακολουθείται από διέγερση για έμετο. Μεγάλη ποικιλία ερεθισμάτων μπορεί να προκαλέσουν ναυτία. Οι νευρικές οδοί που εμπλέκονται στο μηχανισμό δημιουργίας της δεν είναι ευρέως γνωστές. Υπάρχουν ωστόσο ενδείξεις ότι είναι οι ίδιες οδοί που ενέχονται στην πρόκληση εμέτου. Συγκεκριμένα η ήπια διέγερση των οδών αυτών οδηγεί στην πρόκληση ναυτίας και η εντονότερη σε τάση για έμετο και έμετο. Κατά τη διάρκεια της ναυτίας ο τόνος του στομάχου και η περισταλτικότητα του ελαττώνονται ενώ αντίθετα ο τόνος του δωδεκαδακτύλου και του αρχικού τμήματος της νήστιδας αυξάνονται. Αναρίθμητες είναι οι καταστάσεις που προκαλούν ναυτία. Αποτελεί σύμπτωμα πολλαπλών παθήσεων και σχετίζεται με λειτουργικές και οργανικές βλάβες. Σε γενικές γραμμές η ναυτία διακρίνεται σε οξεία και χρόνια. Οξεία ναυτία Οξεία ναυτία προκαλείται από λοιμώξεις του γαστρεντερικού συστήματος, είσοδο τοξινών (δηλητηρίαση), τραύμα κεφαλής, κύηση και οξεία εντερική απόφραξη και ισχαιμία. Χρόνια ναυτία Χρόνια ναυτία προκαλείται από χρόνια νοσήματα όπως ενδοκράνιες διεργασίες, παθήσεις που οδηγούν σε μερική απόφραξη του γαστρεντερικού σωλήνα και ποικίλα μεταβολικά και ενδοκρινικά νοσήματα. Αναλυτικά τα αίτια της ναυτίας είναι:
1. Παθήσεις γαστρεντερικού
Γαστρίτιδα, Γαστρικό έλκος, Νεοπλασίες γαστρεντερικού, Λοιμώξεις (σαλμονέλλα, σιγκέλα κ.α), Πυλωρική στένωση, Γαστρική πάρεση, Εντερική απόφραξη, Εντερικά παράσιτα, Ελκώδης κολίτιδα, Νόσος Crohn, Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, Σκωλικοειδίτιδα, Χολοκυστίτιδα, Παγκρεατίτιδα, Νεοπλασίες παγκρέατος
2. Άλλες κοιλιακές παθήσεις
Εξωμήτριος κύηση, Κύηση, Εξαρτηματίτιδα, Κολικός νεφρού, Πορφύρα henoch-schoenlein
3. Εξωκοιλιακές παθήσεις
Πνευμονικές παθήσεις, Φυματίωση, Έμφραγμα μυοκαρδίου, Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
4. Διαταραχές κεντρικού νευρικού και λαβυρίνθου
Κρανιοεγκεφαλική κάκωση, Ταξιδιωτική ναυτία, Μηνιγγίτιδα, Εγκεφαλίτιδα, Υδροκέφαλος, Ενδοκράνιοι όγκοι, Επιληψία, Νόσοι λαβυρίνθου, Εγκεφαλική αιμορραγία
5. Ψυχικές παθήσεις
Κατάθλιψη, Ψυχογενής ανορεξία, Ψυχογενής βουλιμία
6. Μεταβολικά-ενδοκρινικά νοσήματα
Νόσος Addison, Διαβητική κετοξέωση, Ουραιμία, Υπερασβαστιαιμία
7. Φάρμακα
Χημειοθεραπευτικά, Αντιπαρκινσονικά, Αναλγητικά (μορφίνη), Μυοχαλαρωτικά, Ασπιρίνη, Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, Δακτυλίτιδα, Κινιδίνη, Αντιαρρυθμικά, Μακρολίδες, Τετρακυκλίνη, Σουλφοναμίδες, Κολχικίνη, Οιστρογόνα, Σωματοστατίνη
8. Συστηματικές λοιμώξεις.
Η ναυτία αποτελεί σύμπτωμα. Σε πολλές περιπτώσεις ακολουθείται από τάση για έμετο ή και έμετο. Επίσης συνήθως ακολουθείται και από ταχυκαρδία. Η θεραπευτική προσέγγιση της ναυτίας καθορίζεται από τον προσδιορισμό και την αντιμετώπιση της εκάστοτε αιτίας. Σε συνθήκες μη αναγνώρισης της υποκείμενης διαταραχής ή σε καταστάσεις που χρήζουν συμπτωματικής αντιμετώπισης παράγοντες όπως αντιχολινεργικά φάρμακα (σκοπολαμίνη), νευροληπτικά και προκινητικές ουσίες (μετοκλοπραμίδη, σισαπρίδη) δίναται να χορηγηθούν.