Σε όλες τις χώρες, ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες, τα τροφιμογενή και υδατογενή νοσήματα εξακολουθούν να είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα Δημόσιας Υγείας, έχοντας την υψηλότερη επίπτωση στον πληθυσμό. Ο τρόπος οργάνωσης της σύγχρονης κοινωνίας μας (μεγαλουπόλεις, βιομηχανική παραγωγή τροφίμων, ταξίδια, τουρισμός, λαθρομετανάστευση) δημιούργησε νέα δεδομένα στην επιδημιολογία των λοιμωδών νοσημάτων. Ένα τρόφιμο μπορεί να παράγεται σε μία χώρα και να καταναλώνεται από εκατομμύρια άτομα σε άλλες χώρες χιλιόμετρα μακριά. Σε παγκόσμιο επίπεδο διακινούνται τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών για την παρασκευή εξαιρετικά μεγάλου αριθμού έτοιμων γευμάτων σε ημερήσια βάση (fast food, εστιατόρια κ.τ.λ.) για την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού. Παραδείγματα εξάρσεων κρουσμάτων «κοινότητας» έχουν καταγραφεί στη Σκωτία το 1996, με 420 κρούσματα εντεροαιμορραγικής γαστρεντερίτιδας από E.coli O157:Η7, όπου σημειώθηκαν και 20 νεκροί. Επίσης στην Ιαπωνία την ίδια χρονιά και από τον ίδιο μικροοργανισμό καταγράφηκαν 9000 κρούσματα γαστρεντερίτιδας.
Στην Ελλάδα ανιχνεύθηκε και διερευνήθηκε τροφιμογενής έξαρση κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας από Σαλμονέλλα το 1998, στο Ναύπλιο, με 200 κρούσματα. Επίσης πριν μερικά χρόνια, σε κεντρικό νοσοκομείο των Αθηνών, είχαμε ενδονοσοκομειακή έξαρση κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας από σαλμονέλλα σε ασθενείς που νοσηλεύονταν για άλλα νοσήματα η οποία ήταν τροφιμογενής. Πρόσφατα (6-11-2003) σημειώθηκε μια έξαρση κρουσμάτων ηπατίτιδας Α από την κατανάλωση φαγητού σε μεξικάνικο εστιατόριο της Πενσιλβάνια των ΗΠΑ όπου καταγράφηκαν περισσότερα από 500 κρούσματα και τρεις θάνατοι. Οι τοπικές υγειονομικές αρχές ξεκίνησαν άμεσα να χορηγούν υπεράνοση γ-σφαιρίνη σε όλους όσους έφαγαν στο συγκεκριμένο εστιατόριο, ενώ η διερεύνηση έδειξε ότι η μόλυνση των τροφίμων προήλθε πιθανόν από κάποιο εργαζόμενο στην κουζίνα που ήταν φορέας του ιού και δεν τηρούσε τους κανόνες ατομικής υγιεινής. Τέλος είναι γνωστή η επιδημία σαλμονέλλας από κόλλυβα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας με ένα θάνατο και πάνω από 500 κρούσματα τα οποία νοσηλεύθηκαν σε νοσοκομεία της περιοχής (Βόλος, Λάρισα).
Μεγάλα δίκτυα ύδρευσης καλύπτουν εκατομμύρια πληθυσμού. Στην Αμερική είχαμε επιδημία κρυπτοσποριδίασης μέσω μολυσμένου νερού από το δίκτυο ύδρευσης μεγάλης πόλης με αποτέλεσμα, κατά τους υπολογισμούς των επιδημιολόγων, να μολυνθούν 600.000 άτομα. Εκατομμύρια πληθυσμού μετακινούνται με σκοπό τον τουρισμό. Το φαινόμενο της μετανάστευσης και των προσφύγων βρίσκεται σε έξαρση. Τα τελευταία χρόνια, η απειλή της βιοτρομοκρατίας είναι ένας επιπλέον κίνδυνος για τα συστήματα Υγείας. Όλα αυτά τα δεδομένα αύξησαν τον κίνδυνο εκδήλωσης μεγάλων επιδημιών και τα λοιμώδη νοσήματα απέδειξαν ότι παρόλη την πρόοδο δεν πρόκειται να σταματήσουν να απασχολούν τις υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας. Οι υπαρκτοί και μεγάλοι κίνδυνοι εκδήλωσης σοβαρών επιδημιών οδήγησαν τις ανεπτυγμένες χώρες στη δημιουργία δικτύων Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο.
Το δίκτυο των Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας είναι απαραίτητο εργαλείο για την πρόληψη των υδατογενών και τροφιμογενών νοσημάτων και συμβάλει ουσιαστικά στην προστασία της Υγείας μέσω της προληπτικής εργαστηριακής εξέτασης περιβαλλοντικών δειγμάτων (νερό, περιβάλλον, τρόφιμα κ.α.), καθώς και της εργαστηριακής υποστήριξης στη διερεύνηση έξαρσης κρουσμάτων. Είναι απαραίτητη η επέκταση και ενίσχυση του δικτύου των Εργαστηρίων αυτών σε όλη τη χώρα για την εξασφάλιση της πρόληψης, της άμεσης αντίδρασης και της σωστής αντιμετώπισης των τροφιμογενών και υδατογενών εξάρσεων κρουσμάτων. Επιπλέον είναι γενική διαπίστωση, η ανάγκη για εκσυγχρονισμό των Εργαστηρίων και η επιστημονική κατάρτιση των στελεχών σε νέες εργαστηριακές μεθόδους και η εξειδίκευσή τους ειδικά στην εξέταση περιβαλλοντικών δειγμάτων, για την ανταπόκρισή τους στις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις. Η συνεργασία ενός φορέα εκπαίδευσης όπως είναι το Ιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας είναι δυνατόν να συμβάλει στη δημιουργία ενός Περιφερειακού Εργαστηρίου που θα παρέχει τόσο υπηρεσίες σε τοπικό επίπεδο στο νοσοκομείο, όσο και επιστημονική υποστήριξη σε φορείς Υγείας.