Υψηλά λιπίδια αίματος

Υψηλά λιπίδια αίματος

Μεταβολισμός: Η δυσλιπιδαιμία (υψηλή χοληστερόλη/τριγλυκεριδία στο αίμα). Δυσλιπιδαιμία σημαίνει ότι έχετε πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά επιπεδα λιπιδίων στο αίμα. Λιπίδια είναι τα τριγλυκερίδια, η LDL χοληστερόλη (κακή χοληστερόλη) και η HDL χοληστερόλη (καλή χοληστερόλη). Το λίπος δεν διαλύεται στο νερό. Για να κυκλοφορήσουν λοιπόν τα λιπίδια στο αίμα συνδέονται με πρωτείνες και δημιουργούν τις λιποπρωτείνες. Υπάρχουν τρία είδη λιποπρωτείνης: οι λιποπρωτείνες χαμηλής πυκνότητας ( Low Density Lipoproteins ή LDL ), οι λιποπρωτείνες υψηλής πυκνότητας ( High Density Lipoproteins ή HDL ) και οι λιποπρωτείνες που έχουν τριγλυκερίδια. Όταν κυκλοφορεί πολύ LDL χοληστερόλη, αυτή μπορεί να συσσωρευτεί μέσα στα τοιχώματα των αρτηριών δηλ. των αγγείων που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά στα υπόλοιπα μέρη του σώματος. Η LDL χοληστερόλη σχηματίζει με αυτόν το τρόπο «πλάκες» στα τοιχώματα των αρτηριών και τις στενεύει αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια, έμφραγμα, εγκεφαλικό ή αρτηριοπάθεια των ποδιών.

Αυτή η κατάσταση ονομάζεται αθηροσκλήρυνση και σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της έχει η LDL χοληστερόλη (γι’αυτό είναι η «κακή χοληστερόλη» ). Η HDL χοληστερόλη απομακρύνει το λίπος από τα τοιχώματα των αρτηριών και όσο πιο ψηλή είναι τόσο πιο πολύ προστατεύεται η καρδιά σας, γι’αυτό και είναι η «καλή χοληστερόλη». Η χαμηλή HDL χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια συμβάλλουν και αυτά στη δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας, άρα αυξάνουν τον κίνδυνο για την καρδιά σας και τα αγγεία σας. Μπορεί να έχετε πολύ υψηλά τριγλυκερίδια, πολύ υψηλή LDL χοληστερόλη, πολύ χαμηλή HDL χοληστερόλη ή συνδυασμό των παραπάνω. Τα λιπίδια τα προσλαμβάνουμε από τις τροφές αλλά τα παράγει και το σώμα μας. Υπερλιπιδαιμία ( υψηλά λιπίδια στο αίμα ) μπορεί να έχετε όταν η διατροφή σας έχει πολύ λίπος ( κρέας, τυριά, αυγά, οστρακοειδή κ.α.) ή όταν το σώμα σας παράγει πολλά λιπίδια ή και τα δύο.

Ποιες είναι οι αιτίες της δυσλιπιδαιμίας και ποιοι οι παράγοντες κινδύνου για να την έχετε;
Δυσλιπιδαιμία μπορεί να έχετε εύκολα αν η διατροφή σας έχει πολλά κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη και πολύ λίγα λαχανικά, φρούτα και φυτικές ίνες, αν δεν κάνετε αρκετή σωματική άσκηση αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Επιπλέον, η δυσλιπιδαιμία μπορεί να οφείλεται σε γεννητική διαταραχή και να υπάρχει σε πολλά μέλη της ίδιας οικογένειας και λέγεται οικογενής. Τέλος, μπορεί να οφείλεται σε ορμονική διαταραχή, όπως ο υποθυρεοειδισμός, το σύνδρομο Cushing και ο διαβήτης. Οι ασθενείς με διαβήτη έχουν πιο συχνά υψηλά τριγλυκερίδια και χαμηλή HDL αλλά μπορεί να έχουν και υψηλή LDL χοληστερόλη. Δυσλιπιδαιμία συμβαίνει πιο συχνά στους διαβητικούς τύπου 2 παρά στους τύπου 1. Γενικά οι ασθενείς με διαβήτη εκτός από το υψηλό σάκχαρο αίματος έχουν συνήθως και άλλους παράγοντες κινδύνου για αθηροσκλήρυνση (  δυσλιπιδαιμία, υψηλή αρτηριακή πίεση και αυξημένο σωματικό βάρος που όλα μαζί αποτελούν το μεταβολικό σύνδρομο ) και κατά συνέπεια κινδυνεύουν περισσότερο να πάθουν έμφραγμα και εγκεφαλικό. Δυσλιπιδαιμία μπορεί να δημιουργήσουν και κάποια φάρμακα που μπορεί να λαμβάνετε, όπως τα αντισυλληπτικά, η ορμονοθεραπεία, κάποια διουρητικά, οι β-αναστολείς για την στεφανιαία νόσο της καρδιάς, και άλλα.

Για να γνωρίζετε αν έχετε δυσλιπιδαιμία πρέπει να κάνετε εξετάσεις αίματος γιατί η δυσλιπιδαιμία δεν έχει συμπτώματα. Με τις εξετάσεις πρέπει να μετρήσετε τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια. Οι τιμές των λιπιδίων στο αίμα πρέπει να είναι χαμηλές. Μάλιστα πρέπει να είναι τόσο πιο χαμηλές όσο πιο πολλούς παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθεια έχετε. Η ολική χοληστερόλη πρέπει να είναι κάτω από 200 mg/dl.   H LDL χοληστερόλη  πρέπει να είναι κάτω από 130 mg/dl, για τους διαβητικούς η LDL χοληστερόλη δεν πρέπει να είναι πάνω από 100 mg/dl και αν έχετε και στεφανιαία νόσο καρδιάς δεν πρέπει να είναι πάνω από 70 ή αν δεν μπορεί να γίνει αυτό, να πέσει 50% κάτω από την αρχική τιμή. Η HDL χοληστερόλη πρέπει να είναι πάνω από 40 mg/dl στους άνδρες και πάνω από 50 mg/dl στις γυναίκες. Τα τριγλυκερίδια πρέπει να είναι κάτω από 150 mg/dl.

Για να βελτιώσετε το λιπιδαιμικό σας προφίλ πρέπει να:

1) έχετε ένα σωστό τρόπο διατροφής, δηλ. να περιορίσετε τα κορεσμένα και τα τρανς-λιπαρά ( ζωικά λιπαρά ) και να τρώτε περισσότερα λαχανικά, φρούτα και φυτικές ίνες.
2) κάνετε καθημερινή σωματική άσκηση.
3) χάσετε σωματικό βάρος αν αυτό χρειάζεται.
4) ελέγχετε καλά το σάκχαρο στο αίμα σας.
5) πάρετε φάρμακα αν χρειάζετε.

Υπάρχουν πολλά φάρμακα που μπορεί να σας συνταγογραφήσει ο γιατρός σας. Για να μειωθεί η LDL χοληστερόλη και η ολική χοληστερόλη η καλύτερη επιλογή είναι οι στατίνες. Επίσης, οι ρητίνες δέσμευσης  των χολικών αλάτων μπορούν να μειώσουν τη χοληστερόλη. Άλλο φάρμακο που εμποδίζει την απορρόφηση της χοληστερόλης από το έντερο είναι η εζετιμίδη. Για να μειωθούν τα τριγλυκερίδια ή να αυξηθεί η HDL χοληστερόλη μπορούν να δοθούν οι φιμπράτες ή νιασίνη μακράς αποδέσμευσης. Όλα τα φάρμακα έχουν παρενέργειες για τις οποίες θα σας ενημερώσει ο γιατρός σας. Αν κάποιο φάρμακο δεν έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα μπορούν να ληφθούν περισσότερα από ένα φάρμακα σε συνδυασμό. Προσοχή! οι στατίνες απαγορεύονται στην εγκυμοσύνη. Ο γιατρός σας θα αποφασίσει ποιο φάρμακο είναι το πιο κατάλληλο για σας. Αν έχετε πολύπλοκη διαταραχή στα λιπίδια σας πρέπει να μιλήσετε σε έναν ενδοκρινολόγο, που είναι ειδικός γιατρός για τις διαταραχές των ορμονών και του λιπιδίων.

Aπόστολος Ζαπανδιώτης – Ενδοκρινολόγος

Leave a Comment