Με τον όρο αρτηριοσκλήρωση εννοούμε την διαταραχή που χαρακτηρίζεται από πάχυνση και απώλεια της ελαστικότητας του τοιχώματος των αρτηριών. Εκδηλώνεται με συμπτώματα που ποικίλλουν ανάλογα με την αρτηρία και το όργανο που αιματώνεται από αυτήν. Συχνά αίτια της αρτηριοσκλήρωσης είναι η αθηροσκλήρυνση και η αρτηριίτιδα· επίσης, η κατάχρηση του καπνού και του αλκοόλ ή ο σακχαρώδης διαβήτης επιδεινώνουν την κατάσταση. Η αρτηριοσκλήρωση προσβάλλει περισσότερο τους άντρες μεταξύ της πέμπτης και της έκτης δεκαετίας της ζωής τους. Οι ανατομικές βλάβες είναι ποικίλες, όπως η λιπώδης διήθηση του αγγείου, η οποία έχει επακόλουθο την εκφύλιση, καθώς και η σκληρυντική στένωση και αποτιτάνωση του αγγείου. Ως αποτέλεσμα, οι αρτηρίες που έχουν προσβληθεί χάνουν την ελαστικότητά τους και αδυνατούν να εκπληρώσουν το κύριο έργο τους, δηλαδή τη θρέψη των οργάνων.
Γι’ αυτό τον λόγο, περιοχές του σώματος που εξαρτώνται για τη θρέψη τους από αρτηριοσκληρωτικά αγγεία παρουσιάζουν ελαττωματική λειτουργικότητα. Πρακτικά, η αρτηριοσκλήρωση μπορεί να προσβάλει κάθε περιοχή του οργανισμού και να διαταράξει κάθε φυσιολογική λειτουργία. Εμφανίζεται συχνότερα στο αορτικό τόξο (προκαλώντας την εμφάνιση ανευρύσματος) και στα στεφανιαία αγγεία της καρδιάς, με κλινικές εκδηλώσεις στηθάγχης ή εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Συχνά η αρτηριοσκλήρωση εμφανίζεται στις εγκεφαλικές αρτηρίες: σε αυτή την περίπτωση η νόσος εκδηλώνεται κλινικά με προοδευτική πνευματική έκπτωση, διαταραχή της συμπεριφοράς και αποπληξία. Η αρτηριοσκλήρωση των πνευμονικών αρτηριών προκαλεί αναπνευστική δυσχέρεια και δευτεροπαθή καρδιακή ανεπάρκεια. Η αρτηριοσκλήρωση των νεφρικών αρτηριών προκαλεί αύξηση της αρτηριακής πίεσης του αίματος και συσσώρευση στον οργανισμό τοξικών ουσιών που δεν αποβάλλονται πια ικανοποιητικά από το πάσχον νεφρό .
Θεραπεία
Η συγκεκριμένη ασθένεια θεραπεύεται με φάρμακα αλλά κυρίως με την κατάλληλη δίαιτα και υγιεινή. Η διατροφή του ατόμου πρέπει να είναι ανάλογη με την ηλικία του, με την εργασία που εκτελεί, με το μέγεθος του σώματος κλπ. Η πολυφαγία πρέπει να αποφεύγεται. Δεν επιτρέπονται – ή επιτρέπονται σε περιορισμένες ποσότητες – τροφές πλούσιες σε χοληστερίνη, δηλαδή βούτυρο, παχιά κρέατα, σάλτσες, τηγανητά, λιπαρά, τυριά, τσιγαριστά κ.ά. Συνιστάται η ελάττωση του αλατιού, του καφέ και των οινοπνευματωδών ποτών. Επίσης, πρέπει να αποφεύγεται η κοπιαστική εργασία, ιδίως όταν αυτή γίνεται σε ανθυγιεινούς χώρους.