Η φωνή παράγεται όταν ο αέρας από τους πνεύμονες περνάει μεταξύ των φωνητικών χορδών και τις κάνει να δονούνται. Η ποιότητα της φωνής εξαρτάται επομένως αφ’ ενός από την πίεση του αέρα που βγαίνει από τους πνεύμονες, αφ’ ετέρου από το πάχος, το μήκος και την τάση των φωνητικών χορδών. Η φωνή μεταβάλλεται κατά την εφηβεία, και παίρνει τα χαρακτηριστικά του φύλου από τη δράση των ορμονών.
Πού οφείλεται η βραχνάδα στη φωνή;
Τα αίτια που προκαλούν βραχνάδα στη φωνή είναι πάρα πολλά. Χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, σε αυτά που ο ωτορινολαρυγγολόγος με την εξέταση βλέπει μία συγκεκριμένη βλάβη στις φωνητικές χορδές ή στο λάρυγγα, και σε αυτά που δεν υπάρχει ορατή βλάβη. Μία λοίμωξη, ο επίμονος βήχας ή οι έντονες φωνές μπορεί να προκαλέσουν ερυθρότητα ή και πάχυνση στις φωνητικές χορδές. Ακόμα και καταστάσεις όπως: γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, διαταραχές των ορμονών του θυρεοειδούς, αρθρίτιδες, κακώσεις (τραυματικές ή μετά από επεμβάσεις στο θυρεοειδή) μπορεί να δημιουργήσουν ορατά προβλήματα στο λάρυγγα. Ακόμα, ο γιατρός σας μπορεί να διαγνώσει πολύποδες στις φωνητικές χορδές, όζους (κομβία) και διάφορους άλλους σπανιότερους καλοήθεις όγκους, αλλά και προκαρκινικές καταστάσεις ή καρκίνο.
Υπάρχει όμως περίπτωση η βραχνάδα να οφείλεται σε κακό τρόπο ομιλίας και χρήσης της φωνής, οπότε μιλάμε για δυσφωνία. Οι επαγγελματίες της φωνής, δηλαδή τραγουδιστές, ηθοποιοί, δάσκαλοι και καθηγητές, δικηγόροι, πολιτικοί, ψάλτες κλπ. Έχουν συχνά προβλήματα βράγχους αφού οι περισσότεροι δεν έχουν εκπαιδευτεί να χρησιμοποιούν σωστά τη φωνή τους. Συνήθης είναι και η βραχνάδα που παρατηρείται σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, η οποία καλείται πρεσβυφωνία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει ανατομική βλάβη στο λάρυγγα, και συστήνεται συνήθως η αντιμετώπιση της δυσφωνίας με τη βοήθεια λογοθεραπευτή. Σημαντικό πάντως σε κάθε περίπτωση είναι να ξέρετε ότι, κάθε βραχνάδα στη φωνή που διαρκεί πάνω από τρεις εβδομάδες πρέπει να ελεγχθεί από τον ωτορινολαρυγγολόγο σας.
Πώς μπορώ να προσέχω τη φωνή μου;
Μερικές συμβουλές για να προστατεύετε τη φωνή σας είναι οι παρακάτω:
* Πίνετε άφθονα υγρά, νερό, χυμούς κλπ και χρησιμοποιείτε καραμέλες ή μαστίχα, που προκαλούν έκκριση σάλιου.
* Κρατάτε υγρασία στο υπνοδωμάτιο και το καθιστικό.
* Κατά την ομιλία έχετε σταθερό τόνο, μη φωνάζετε και μην ψιθυρίζετε. Όταν υπάρχει πολύς κόσμος και θόρυβος, να χρησιμοποιείτε μικρόφωνο αν υπάρχει η δυνατότητα.
* Μην «καθαρίζετε» το λαιμό σας.
* Αποφεύγετε ερεθιστικούς παράγοντες, όπως κάπνισμα, αλκοόλ, πικάντικα φαγητά, χώρους με σκόνη.
* Εάν είστε «επαγγελματίας φωνής» καλό θα ήταν να αποκτήσετε βασικές γνώσεις ορθοφωνίας.
Ποια είναι η θεραπεία της βραχνάδας της φωνής;
Αυτό εξαρτάται από την πάθηση που προκάλεσε τη βραχνάδα. Όπως είπαμε και παραπάνω, κάθε βραχνάδα στη φωνή που διαρκεί πάνω από τρεις εβδομάδες πρέπει να ελεγχθεί από τον ωτορινολαρυγγολόγο σας. Στο ιατρείο του, με τη βοήθεια ενδοσκοπίου ή και στροβοσκοπίου, δηλαδή μιας μικροσκοπικής κάμερας, θα διαγνώσει την αιτία της βραχνάδας. Αν πρόκειται για ανατομική βλάβη, θα χρειαστεί, ανάλογα με την πάθηση, είτε φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση ή συνδυασμός των δύο. Αν πρόκειται για δυσφωνία, τότε θα χρειαστεί συνήθως η συμβολή λογοθεραπευτή, ώστε να μάθετε να χρησιμοποιείτε σωστά τη φωνή σας.