Eρωτήσεις και απαντήσεις για το στρες από την Επιστημονική Εταιρεία Ελέγχου του Στρες & Προαγωγής της Υγείας
Τι είναι το Στρες;
Το στρες ορίζεται ως το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης του ατόμου και του περιβάλλοντός του. Όταν το άτομο αισθάνεται αδυναμία να ανταπεξέλθει, βασιζόμενο στις προσωπικές του ικανότητες και δεξιότητες στις απαιτήσεις του περιβάλλοντός του, τότε βιώνει το λεγόμενο στρες. Το στρες ως όρος περιγράφει την αντίδραση του οργανισμού σε οτιδήποτε απειλεί την ομοιόσταση ή τη φυσιολογική λειτουργία του. Η ομοιόσταση αφορά τόσο στις σωματικές λειτουργίες (όπως η λειτουργία του καρδιαγγειακού, αναπνευστικού, γαστρεντερικού συστήματος, του μεταβολισμού κ.α.), όσο και στις γνωστικές-ψυχικές λειτουργίες που σχετίζονται με την πνευματική απόδοση, το συναίσθημα, τη διάθεση και τη συμπεριφορά. Κάθε λοιπόν στρεσογόνο γεγονός οδηγεί σε μια πολύπλοκη ψυχονευροενδοκρινολογική αντίδραση του οργανισμού με στόχο την επιτυχή αντιμετώπισή του και την επαναφορά της ομοιόστασης.
Τι προκαλεί το στρες στην υγεία;
Το στρες αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για την υγεία, σε όλα τα επίπεδά της, σωματικό, πνευματικό και κοινωνικό. Οι διαταραχές που συνδέονται με το στρες μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις κύριες κατηγορίες: στις σωματικές (καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνος, διαβήτης, άσθμα, διαταραχές του πεπτικού κα.), στις ψυχολογικές (κατάθλιψη, μετατραυματική διαταραχή του στρες, διαταραχές του άγχους επαγγελματική εξουθένωση κα.) και στις διαταραχές της συμπεριφοράς.
Τι προκαλεί το στρες στον τρόπο ζωής;
Το στρες σχετίζεται με την υιοθέτηση συγκεκριμένων συμπεριφορών και επιλογών του καθημερινού τρόπου ζωής, όπως η διατροφή, η ποιότητα του ύπνου, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, άλλες καταχρηστικές συμπεριφορές και η ποιότητα των σχέσεων με άλλους. Η έλλειψη ιδανικής ρουτίνας και υγιεινού τρόπου ζωής διαταράσσει την ομοιόσταση, συμβάλλοντας στην εκδήλωση πολλών διαταραχών, ανάμεσα στις οποίες εντοπίζονται και κάποιες από τις κυριότερες αιτίες θανάτου των σύγχρονων κοινωνιών, όπως τα καρδιαγγειακά, ο καρκίνος, o διαβήτης, η παχυσαρκία κ.α. Τα άτομα που εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα στρες, υιοθετούν αυτές τις συγκεκριμένες συμπεριφορές προκειμένου να το αντιμετωπίσουν, οι οποίες όμως έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα και επηρεάζουν αρνητικά την υγεία. Δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο μεταξύ, στρες, συμπεριφοράς, και υγείας.
Πως μετράμε το στρες;
Οι κυριότεροι τρόποι μέτρησης του στρες είναι:
- Ερωτηματολόγια μέτρησης στρες (Daily Stress Scale, Perceived Stress Scale κα.)
- Συνεντεύξεις (Life Events and Difficulties Schedule, Standardized Event Rating System)
- Βιολογικοί δείκτες για τη μέτρηση του στρες: κορτιζόλη σιέλου ή τρίχας, CRH, ACTH, AVP, DHEA, κατεχολαμίνες (επινεφρίνη, νορεπινεφρίνη και ντοπαμίνη)
- Πως αντιμετωπίζουμε το στρες;
Οι κυριότεροι τρόποι αντιμετώπισης του στρες είναι:
- Εφαρμογή επιστημονικών τεχνικών διαχείρισης του στρες
- Τροποποίηση συμπεριφοράς
- Σωματική άσκηση
- Διατροφή
- Σωστή ρουτίνα 24ώρου
- Διαχείριση του χρόνου
- Εγκαθίδρυση υποστηρικτικών δομών και σχέσεων
- Μέθοδοι έκφρασης συναισθημάτων
boro.gr